Jak określić zakres ochrony prawnej znaku towarowego?

Po co wybiera się klasy towarowe?

Klasa towarowa to niejako esencja procesu rejestracji znaku towarowego. Dlaczego? Ponieważ za ich pomocą opisujesz swoją nisze biznesową. Klasy wyznaczają zatem granice ochrony konkretnego znaku towarowego. Dzięki temu konkurencja widzi, gdzie kończy się Twój monopol prawny na markę.

Dzięki temu mogą legalnie istnieć dwie firmy o tej samej nazwie. Jeżeli bowiem są zarejestrowane w ramach niepodobnych towarów bądź usług, to nie są dla siebie nawzajem konkurencją. Poza tym opłata za rejestrację znaku towarowego uzależniona jest od ilości klas, które wskażesz. Naturalnie im jest ich więcej, tym ochrona jest szarsza, ale i opłaty wyższe.

Wspomniane klasy dotyczą zarówno towarów, ale także i usług. Wyróżniamy 34 klasy typowo towarowe oraz 11, w których opisane są usługi. Nie jest to sztywny i niezmienny katalog. Tego typu zestawienie nie przystawałoby do obecnych, niezwykle dynamicznych czasów. Na rynku pojawiają się coraz to nowe towary, a usługodawcy prześcigają się w oferowaniu klientom absolutnych nowości. Z tego względu klasyfikacja nicejska jest na bieżąco aktualizowana.

W jakim celu powstała klasyfikacja nicejska?

Klasyfikacja nicejska powstała, aby ułatwić życie przedsiębiorcom. Chodziło o ujednolicenie nazewnictwa poszczególnych towarów i usług. To ogranicza wątpliwości interpretacyjne i pozwala na stworzenie uniwersalnych określeń, które są zrozumiałe na całym świecie. Taki cel właśnie przyświecał konferencji w Nicei z 1957 roku, gdzie powstała owa klasyfikacja.

Korzystanie z oficjalnych klas jest obowiązkowe. Możesz za to w ramach klasy próbować formułować nowe pojęcia, ale jest to ryzykowne. Chodzi o to, że jeżeli takie pojęcie nie będzie dostatecznie jasne i precyzyjne, ekspert rozpatrujący Twoje zgłoszenie może go nie uznać. W takim przypadku będziesz musiał je przeredagować. Problem w tym, że te zmiany nie będą mogły być rozszerzające. Jeżeli użyłeś wąskiego pojęcia, jak „skarpetki”, to nie zamienisz ich teraz na „odzież”.

Możesz takich problemów uniknąć, korzystając z pomocy rzecznika patentowego.

Jak prawidłowo określić klasę?

Tylko z pozoru jest to zadanie proste. Często zdarza się tak, że jedna klasa może okazać się niewystarczająca. Przykładowo, jeżeli jesteś producentem mebli, które sprzedajesz we własnym sklepie, to powinieneś wskazać jedną klasę dotyczącą towaru jakim są te meble i drugą, obejmującą ich sprzedaż. Można rozważyć również kolejną dotyczącą ich naprawy i serwisowania. Po dokonaniu zgłoszenia nie da się już nic dodać.

Poza tym należy być ostrożnym przy przeglądaniu klasyfikacji. Pojęcie „odzież” może być rozsiane po różnych klasach. W jednej jest „odzież medyczna”, w kolejnej „odzież ochronna”, a w innej „odzież sportowa”.

Podejmując decyzję co wskazać w wykazie, warto wybiec nieco w przyszłość. Możesz niejako na górkę wymienić towary i usługi, których na tę chwilę nie oferujesz, ale zamierzasz to robić w perspektywie najbliższych lat.

Twojego biznesu nie ma w oficjalnej klasyfikacji?

Taka sytuacja może się zdarzyć. Dlaczego? Ponieważ postęp technologiczny dzieje się niemalże codziennie na naszych oczach. Z kolei klasyfikacja nicejska powstała w końcówce lat 50' ubiegłego stulecia. Mimo cyklicznych nowelizacji, mogą zdarzyć się luki. Co wtedy?

Zgodnie z przyjętym w takich wypadkach postępowaniem, możesz opisać swoje towary i usługi własnymi słowami. Niemniej zachowaj ostrożność. Nie używaj zbyt branżowego i potocznego języka, ponieważ Twój opis musi być zrozumiały dla laika. Jest to trudne zadanie, a ostateczna decyzja o jego akceptacji  bądź nie, należy do konkretnego urzędnika rozpatrującego Twoje zgłoszenie.

Poza klasami wybierasz konkretne pojęcia

Jak pisałem, wykaz towarów i usług to najważniejszy element Twojego zgłoszenia O czym warto więc pamiętać przy jego opracowywaniu?

• Nie używaj nazw potocznych. To, że dla Ciebie coś jest zrozumiałe, to nie oznacza, że tak samo zrozumie to osoba spoza Twojej branży.
• Bądź konkretny - wybieraj z rozwagą towary i usługi. Długa lista wcale nie oznacza lepszej ochrony. Wręcz przeciwnie. Konkurencja może po kilku latach wytknąć Ci, że w praktyce nie oferujesz tego, na co masz wyłączność.
• Wybieraj tylko pojęcia, które są ściśle związane z Twoim biznesem.

Najważniejsza zasada podczas przygotowywania wykazu towarów i usług? Sprawdź, co słychać u Twojej konkurencji i jakimi pojęciami operuje. Wówczas masz duże szanse na uniknięcie kolizji. Chodzi o to, że często mając informację o podobnych znakach towarowych, możesz tak zmodyfikować swój wykaz klas, aby obejść prawo. Kluczowe w tym jest jednak to, aby przeprowadzić pogłębione badanie marki. W tym zadaniu pomoże Ci rzecznik patentowy.

Unikaj tych najczęstszych błędów!

Jak już wiesz, korekta podanych przy rejestracji znaku towarowego klas jest możliwa, ale w bardzo ograniczonym zakresie. Co więcej, takie zgłoszenie o rejestrację znaku towarowego będzie de facto zgłoszeniem pustym. Czyli takim, które nie da Ci ochrony, jaka wiąże się z prawidłową rejestracją. Dlatego przygotowując wykaz, wystrzegaj się poniższych najczęstszych błędów:

• Wybór niewłaściwej klasy.
• Brak wskazania wszystkich klas, które dotyczą Twojego biznesu.
• Wybranie niemalże wszystkich pojęć z danej klasy. 
• Poszukiwanie ewentualnych kolizji tylko i wyłącznie przez pryzmat konkretnych klas. Pojęcia z różnych klas mogą być podobne. Przykładem są buty (klasa 25) i sprzedaż butów (klasa 35).
• Nadużywanie klasy 35 - reklama własnych usług nie zalicza się do tej kategorii!
• Wskazywanie towarów w sytuacji, gdy tak naprawdę Twój biznes opiera się na usłudze sprzedaży produktów innych przedsiębiorców.

Powyższe wytyczne, to oczywiście tylko wierzchołek góry lodowej. Wszystko zależy bowiem od stopnia złożoności Twojego biznesu. Dlatego jeżeli naprawdę zależy Ci na skutecznej ochronie i jesteś gotów zainwestować w proces rejestracji znaku towarowego, działaj mądrze. Nie jesteś pewien, które klasy wybrać? Nie działaj po omacku, zdaj się na profesjonalistę, czyli rzecznika patentowego.

Podsumowanie

Klasyfikacja nicejska to trzon ochrony, jaką daje rejestracja znaku towarowego. Określa jej zakres, a przez to pozwala wykryć potencjalne kolizje z konkurencją na danym rynku. Z uwagi na brak możliwości korekty rozszerzającej, czyli doboru dodatkowych klas już po rejestracji, nie możesz sobie pozwolić na błąd.

Jeżeli jednak uda Ci się przebrnąć przez to wymagające zadanie, uzyskasz silny monopol na nazwę albo logo na terenie całego kraju. Konkurencja za darmo będzie to mogła zweryfikować w bazie Urzędu Patentowego. To finalnie pozwoli bez walki zniechęcić takie firmy do przybliżania się do Twojej marki. Prawidłowy wykaz nie da im tutaj żadnego pola manewru.