Kącik ZUS

Kilkanaście lat temu wyjechałem do USA w poszukiwaniu pracy i tam pracowałem. W Polsce przed wyjazdem ukończyłem szkołę średnią i pracowałem kilka lat. Teraz chciałbym wrócić do Polski, mam teraz 50 lat. Co mam zrobić, żeby uzyskać jakiekolwiek ubezpieczenie, chociażby zdrowotne, a w przyszłości móc otrzymać emeryturę. Problem ten dotyczy wielu Polaków przebywających w Stanach. Wiem, że rozlicza się to inaczej w krajach Unii Europejskiej. Proszę obszerniej opisać ten temat.

Jurek z Wodzisławia (obecnie Chicago)

Po osiągnięciu wieku emerytalnego, będzie miał Pan prawo do emerytury wyliczonej za okres pracy w Polsce. Jej wysokość będzie uzależniona od wysokości kapitału początkowego oraz ewentualnych składek zgromadzonych na koncie ubezpieczonego, pod warunkiem, że po powrocie do Polski będzie Pan podlegał ubezpieczeniom społecznym.

Jeżeli podejmie Pan zatrudnienie lub działalność objętą obowiązkiem ubezpieczenia, wówczas z tego tytułu będzie podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu. Może Pan również  zarejestrować się jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy i z tego tytułu będzie podlegał Pan ubezpieczeniu zdrowotnemu. Obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym są także objęci najbliżsi członkowie rodziny ubezpieczonego. A więc jeśli małżonka podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu to może zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego swojego małżonka.

---

Po długotrwałym okresie przebywania na chorobowym ZUS przyznał mi na 12 miesięcy świadczenie rehabilitacyjne. Ponieważ jestem zatrudniony na umowę o pracę za minimalne wynagrodzenie, należne mi świadczenie jest bardzo niskie. W związku z tym mam pytanie, czy w tej sytuacji mogę trochę dorobić, chociażby na umowę-zlecenie?

Adam z Gorzyc

Nie, na świadczeniu rehabilitacyjnym, podobnie jak na zasiłku chorobowym nie można dorobić, niezależnie od tego w jakiej wysokości jest ono wypłacane. Zgodnie z obowiązującymi przepisami ubezpieczony wykonujący pracę zarobkową w okresie orzeczonej niezdolności do pracy lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z jego celem traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Okres przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego powinien być wykorzystany wyłącznie na leczenie i rehabilitację, w celu odzyskania zdrowia, a tym samym zdolności do wykonywania pracy.

---

Po 26 latach zachorowałem i obecnie przebywam na zwolnieniu lekarskim. Lekarz sugeruje podjęcie starań o przyznanie renty z tytułu utraty zdolności do pracy. Niestety mam problem z uzyskaniem dokumentów potwierdzających moje zatrudnienie w prywatnych zakładach budowlanych w latach 90-tych. Te firmy już nie istnieją i nie wiem, gdzie szukać dokumentów. Jak mogę udokumentować te lata i czy będą one miały wpływ na przyznanie i wysokość renty?

Czytelnik z Pszowa

Składając wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy, ubezpieczony jest zobowiązany złożyć wszelkie dowody do potwierdzenia prawa i wysokości świadczenia. Oznacza to konieczność dołączenia do wniosku świadectw pracy i zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu. Każdy przebyty okres ubezpieczenia ma wpływ na wysokość renty. Jeśli pracował Pan w firmie prywatnej zatrudniającej do 20 pracowników, właściciel miał obowiązek rozliczać się z ZUS na deklaracjach imiennych, a to oznacza, że nie musi Pan poszukiwać dowodów potwierdzających zatrudnienie. Należy tylko wskazać pracodawcę oraz adres firmy, a  potwierdzenie pracy i podstawy wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne zostanią ustalone w ramach postępowania wewnętrznego w ZUS. 

---