Rusza rewitalizacja Rybnika. Szukają animatorów społecznych [ZDJĘCIA]

Specyfiką rybnickiego programu rewitalizacji jest fakt, że obszary objęte przedsięwzięciem różnią się od siebie – każdy ma swój indywidualny charakter. Nie stanowią też zwartego terenu, lecz są od siebie oddalone, co stanowi dodatkową trudność. Animatorzy będą musieli więc zmierzyć się ze sporym wyzwaniem i poszukać odpowiednich narzędzi dla realizacji działań: – Chcemy, by animatorzy, pracując ze społecznością, pomogli miastu zobaczyć dane miejsce w taki sposób, w jak widzą je mieszkańcy i sprawić, by stało się ono bardziej przyjazne dla tych ludzi i całego miasta. Poszukujemy specjalistów, którzy wiedzą, jak trzeba pracować ze społecznością lokalną, jak budować motywację w ludziach po to, by chcieli coś zmienić – podkreśla Marcin Stach.

Rola animatorów będzie polegała przede wszystkim na rozpoznaniu środowiska, np. sprawdzeniu, w jaki sposób na danym obszarze tworzą się więzi społeczne, kto jest naturalnym liderem, w jaki sposób ludzie się komunikują ze sobą, jakie instytucje są dla nich istotne itd. Specjaliści sprawdzą, co dla mieszkańców danej dzielnicy jest ważne, lub odkryją, że nie ma nic takiego, a w związku z tym konieczna będzie próba zintegrowania ludzi wokół nawet jakiejś drobnej rzeczy.

– Kiedy animator zyska rozeznanie o komunikacji, relacjach, więziach itp., wtedy może swoim działaniem – na zasadzie zaproszenia do czegoś, otworzenia tematu, rozbudzenia jakiejś idei, pomocy w zakresie skonstruowania wspólnej inicjatywy – dać ludziom swoją energię, która jak fala spowoduje synergię wśród mieszkańców. Efektem tego będzie zaś zwiększenie świadomości mieszkańców, poziomu ich odpowiedzialności, sprawczości, motywacji. Jeżeli przy tym pojawią się np. jakieś grupy inicjatywne, stowarzyszenia, grupy lokalne to będzie to ogromny sukces – zaznacza Marcin Stach.

Rybnicki projekt rewitalizacji wspierają eksperci z różnych dziedzin, w tym Jarosław Ogrodowski z Instytutu Rozwoju Miast, który podkreśla, że polskie samorządy właściwie dopiero uczą się dialogu z mieszkańcami: – Uczymy się dialogu, mając nadzieję, że ludzie będą chcieli z nami rozmawiać, że zobaczą, iż dotrzymujemy obietnic i proponujemy realne działania. Zaufanie buduje się przy tym poprzez obecność na miejscu, a nie w budynku urzędu – podkreśla Jarosław Ogrodowski.

Program w dużej mierze oparty jest na mikrograntach – mieszkańcy sami będą mogli zmieniać przestrzeń dookoła siebie dzięki przekazanym im środkom. Celem jest pobudzenie inicjatywy lokalnej: – Istotne jest, żeby ludzie włożyli w przedsięwzięcie swój pomysł i czas. Chodzi przy tym także o to, by pokazać ludziom: masz szansę, masz wybór, nie jesteś w sytuacji bez wyjścia mimo przeświadczenia o tym. Takie działania wracają do krwiobiegu miasta – człowiek staje się aktywny, wraca na rynek pracy, ma poczucie sprawstwa, więcej kupuje itp. Dzięki temu zaś rozwija się lokalny handel. Wszystko zaczyna się ze sobą zazębiać – poprawia się stan okolicy, miasto zaczyna zarabiać np. na wynajmie lokali, ma realny zysk. Trzeba jednak pamiętać, że dokonuje się to w długiej perspektywie czasowej, sięgającej nawet 20 – 30 lat. To, co dzisiaj jest zaczynane, przyniesie efekty później, ale niepodjęcie działań spowoduje, że za jakiś czas „obudzimy” się w znacznie gorszym miejscu – dodaje Ogrodowski.

W program rewitalizacji pośrednio wpisana jest zatem aktywizacja zawodowa – poprzez działania animacyjno-partycypacyjne mieszkańcy poczuję się pewniej, dzięki czemu łatwiej będzie im znaleźć pracę. – Tak pojęta rewitalizacja wiąże się z pewnym obszarem motywacji, który do tej pory nie był dotykany poprzez uruchamiane programy. Motywacja człowieka nie jest bowiem oparta tylko na czynniku finansowym, a w dużej mierze na kwestii znaczenia tego, co się robi. Fakt, że ktoś może zrobić coś, co ma sens, co przekłada się na wartość w świecie, może wyzwolić dalszą energię i np. dzięki zdobytemu uznaniu środowiska, zachęcić człowieka do kolejnych działań, np. uruchomienia zawodowego – tłumaczy Marcin Stach.