Od zabiegów po skomplikowane operacje oczu

29 łóżek szpitalnych dla dzieci i dorosłych oraz blok operacyjny i ambulatorium chirurgiczne z pełnym, specjalistycznym wyposażeniem – tak na co dzień wygląda oddział okulistyczny Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 3 w Rybniku. 

Rocznie wykonuje się tu około tysiąca zabiegów z  pełnego zakresu schorzeń okulistycznym. Na operacje oczu do Rybnika przyjeżdżają pacjenci z całego Śląska, i nie tylko. Oddział, jako jeden z nielicznych oddziałów okulistycznych na Śląsku, zajmuje się chirurgią siatkówki i ciała szklistego (oprócz Rybnika wykonuje je jeszcze tylko Klinika Okulistyczna w Katowicach). – Szczycimy się tym, że na 22 szpitalne oddziały okulistyczne na Śląsku nasz jest jednym z dwóch wykonujących takie operacje. Robimy to od siedmiu lat i myślę, że robimy to nieźle, a dowodem są pacjenci przyjeżdżający do nas nie tylko z całego Śląska, ale również spoza województwa – mówi dr n. med. Sławomir Bolek, ordynator oddziału. Zarówno diagnostyka, jak i zabiegi są wykonywane bezpłatnie, w ramach kontraktu NFZ. 

Od diagnostyki po operacje 

Na oddziale okulistycznym pacjenci są diagnozowani (np. poprzez laseroterapię), leczeni i operowani w pełnym zakresie schorzeń okulistycznych. 90 proc. schorzeń, z którymi pacjenci trafiają na rybnicką okulistykę leczonych jest zabiegowo. – Operujemy zaćmę z równoczesnym wszczepem sztucznej soczewki, zezy u dzieci. Zajmujemy się chirurgią siatkówki i ciała szklistego. Leczymy jaskry, retinopatie cukrzycowe, wykonujemy zabiegi laserowe – mówi ordynator Sławomir Bolek. Na oddziale są także robione zabiegi plastyczne i leczone urazy dla okolic twarzy, powiek, oka. Oprócz zabiegów na oddziale są wykonywane badania wysokospecjalistyczne GDX, czyli badanie grubości włókien nerwowych siatkówki, angiografia fluoresceinowa oraz USG gałki ocznej. Wszystkie są darmowe, w ramach kontraktu NFZ. 

Zaćma i siatkówka

Najczęstszym schorzeniem z jakim na oddział trafiają pacjenci jest zaćma. W ciągu roku wykonywanych jest tu około 600 zabiegów usuwania zaćmy. To choroba, która z powodu nadwyrężania oka przez stres, ekrany komputerów, złe oświetlenie dotyka coraz młodsze osoby. – Zaćma to najczęściej operowane schorzenie. Jest usuwalna. Odpowiednio wcześnie  zdiagnozowana jest prostsza do zoperowania, skraca pobyt pacjenta w szpitalu i czas jego rekonwalescencji – tłumaczy ordynator. Niestety, często pacjenci zwlekają i przychodzą aż choroba dojrzeje, a chory praktycznie nic już nie widzi. Jak wyjaśnia ordynator Sławomir Bolek nie ma już dzisiaj reguły odnośnie wieku. Z zaćmą na rybnicką okulistykę trafiają nawet osoby 40 – letnie. Najstarsza pacjentka, która była tu operowana miała 96 lat. Wyszła ze szpitala szczęśliwa, że „odzyskała wzrok”. Zaćma to obecnie schorzenie cywilizacyjne. – Na dzisiaj sto procent społeczeństwa ma, lub będzie miało zaćmę. U jednych zacznie się ona objawiać po 60., u innych wcześniej – mówi ordynator. Innymi schorzeniami operowanymi najczęściej na oddziale są odwarstwienia siatkówki i schorzenia ciała szklistego. Zabiegów odwarstwienia siatkówki i witrektomii wykonuje się w Rybniku 250 rocznie.

Kolejkowa zmora  

Niestety, na operację zaćmy na rybnickiej okulistyce trzeba czekać kilka lat. Obecnie w kolejce czeka 2 tys. osób. Jeśli pacjent przyjdzie dzisiaj do szpitala i zapisze się na operację, będzie musiał poczekać 3 – 4 lata. Wyspecjalizowana kadra lekarzy mogłaby obsłużyć oczywiście więcej pacjentów, ale ogranicza ich NFZ. – Takich zabiegów moglibyśmy wykonać dwukrotnie więcej, ale robimy tylko tyle, na ile pozwalają nam limity NFZ – wyjaśnia ordynator Sławomir Bolek. To, że okulistyka w rybnickim szpitalu jest dobra i na wysokim poziomie dla NFZ pozostaje bez znaczenia. Niestety, co roku oddział dostaje z funduszu kontrakt mniejszy o jakieś 5 proc. Stąd i kolejki. I jak podkreśla ordynator, w przypadku zaćmy nie ma możliwości przyśpieszenia zabiegu. – Jeśli więc zostanie u pacjenta zdiagnozowana zaćma, powinien jak najszybciej przyjść i się zapisać do zabiegu. Nie zwlekać, bo najgorszym dla pacjenta będzie to, że słabo lub nic nie widząc będzie przez trzy lata czekał na operację – ostrzega ordynator. Co innego gdy konieczna jest operacja siatkówki – np. u pacjenta z cukrzycą. – Tu wymagana jest pilna interwencja, bo po 3 miesiącach pacjent straci wzrok – dodaje. Na szczęście w kolejkach nie trzeba czekać na badania. Te są wykonywane w przychodni okulistycznej na bieżąco. Oczywiście nie jest tak, że pacjent przychodzi i od razu ma robione badania. – Żeby rozładować kolejki, a pacjenci nie tłoczyli się w poczekalni umawia się ich wcześniej na badania. Czekają jakieś 2 – 3 tygodnie – mówi ordynator Sławomir Bolek. 

Wyspecjalizowana kadra 

Oczami pacjentów trafiających na oddział okulistyczny szpitala w Rybniku zajmuje się zespół dziesięciu lekarzy – specjalistów chorób oczu, 14 pielęgniarek i dwie  sanitariuszki oraz 7 pielęgniarek i sanitariusz na bloku operacyjnym. Nad całością czuwa kierujący oddziałem ordynator dr n. med. Sławomir Bolek. – Na oddziale pracuje wyspecjalizowana kadra lekarzy oraz pielęgniarek. Mam 5 specjalistów drugiego stopnia z zakresu okulistyki. Drugi stopień ma czterech operatorów na pełny zakres okulistyki. Również pielęgniarki to wyspecjalizowana kadra – wylicza ordynator. To właśnie ten zespół ludzi wypracował renomę i zapracował na pozytywne opinie pacjentów dotyczących leczenia na bardzo wysokim poziomie. W czym tkwi sedno? – Dobra opieka, dobrzy fachowcy. Lekarze mają większy kontakt z pacjentem niż ma to miejsce w klinikach. U nas nie ma anonimowości. Nasi lekarze z oddziału przyjmują w szpitalnej poradni okulistycznej, więc pacjent od początku do końca ma ten komfort, że jest leczony przez tego samego lekarza. Poza tym dla nas pacjent jest pacjentem, nie jak dla NFZ numerem pesel – podkreśla ordynator Sławomir Bolek.

• Kontakt telefoniczny z oddziałem okulistycznym WSS nr 3 w Rybniku: Sekretariat (32) 429 – 11 – 52, Ordynator – (32) 429 – 11 – 50, Dyżurka Lekarska – (32) 429 – 11 – 55, Oddziałowa – (32) 429 – 11 – 51, Punkt Pielęgniarski – (32) 429 – 11 – 77. 
• W Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 3 w Rybniku funkcjonuje całodobowe pogotowie okulistyczne dla regionu. 
• W Poradni Okulistycznej, po diagnostyce pacjenci są kwalifikowani do hospitalizacji bądź leczenia ambulatoryjnego.

Małgorzata Sarapkiewicz