Co kryje Tajemnica starej fotografii

W jednym z opracowań wydawnictwa Militaria (J. Ledwoch, Pz. Kpfw. IV, vol. I/II, Warszawa 2006) dotyczących sprzętu pancernego użytkowanego w II wojnie światowej napotkałem na niezwykle intrygującą fotografię. Zabudowa wydała mi się znajoma. Okazało się, że mamy tu do czynienia z fotografią wykonaną w Rybniku. Zaskoczenie było tym większe, że nieznana nam fotografia, której oryginał znajduje się prawdopodobnie w USA lub Japonii, nie była szczegółowo opisana. Autor wydawnictwa wspomniał tylko, że wykonano ją w górnośląskim mieście, najpewniej 3 września 1939 r.

Fotografia, którą reprodukujemy, ukazuje część rybnickiego rynku, gdzie wyraźnie dostrzec można kamienicę Jana Nogi – obecnie znajduje się tu sklep sieci Rossmann. Spora, choć trudna do oszacowania grupa gapiów, w tym także i dzieci, zajmuje część płyty rynkowej widocznej na fotografii. Wprawne oko dostrzeże barierkę w postaci sznura, który jest podtrzymywany przez cywilów. Mieszkańcy miasta otaczają półkolem fragment kolumny wojskowej. W centrum stoi niemiecki czołg średni, ówcześnie najcięższy typ używany w niemieckiej Panzerwaffe. Przed nim, w głębi fotografii, stoją trudne do rozpoznania pojazdy sztabowe. Za nim (na fotografii po prawej stronie) znajdują się dwie lekkie trzyosiowe ciężarówki Krupp Protze Kfz 69, używane m.in. jako ciągniki do dział przeciwpancernych.

Fotografia zapewne została wykonana na zlecenie władz wojskowych do celów propagandowych. Jej wartość jest znaczna, głównie dlatego, że jest udokumentowaniem tego, co działo się w Rybniku w pierwszych dniach września 1939 roku.

Bogdan Koch