Kto ma prawo do wcześniejszej emerytury?

Decyduje metryka i płeć
 
Ubezpieczeni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r., którzy nie osiągnęli powszechnego wieku emerytalnego mogą przejść na emeryturę:
– kobieta – po osiągnięciu wieku 55 lat, jeżeli ma co najmniej 30–letni okres składkowy i nieskładkowy. W przypadku, gdy została uznana za całkowicie niezdolną do pracy, musi udokumentować co najmniej 20 – letni okres, zarówno składkowy jak i nieskładkowy.
– mężczyzna – po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli wykaże co najmniej 35 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Natomiast w przypadku, gdy został uznany za całkowicie niezdolnego do pracy musi legitymować się 25–letnim okresem składkowym i nieskładkowym.
Emerytura na powyższych zasadach przysługuje osobom, które przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę, były pracownikami oraz w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym byli zatrudnieni na umowę o pracę przez co najmniej 6 miesięcy.

 

ZUS nie wszystko zaliczy
 
Przy ustalaniu 24 miesięcy ubezpieczenia społecznego nie uwzględnia się okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, dobrowolnego kontynuowania ubezpieczeń, okresu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne lub emerytalno – rentowe z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki nad członkiem rodziny. ZUS nie zaliczy także okresu podlegania ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu niż wykonywanie pracy zarobkowej.

 

Są wyjątki
 
Od osoby, która w dniu zgłoszenia wniosku o wcześniejszą emeryturę jest uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy nie wymaga się, aby w okresie ostatnich 24 miesięcy podlegania ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym była zatrudniona na umowę o pracę przez co najmniej  6 miesięcy. Osoba przechodząca na emeryturę z renty może więc mieć krótszy okres ubezpieczenia wynikającego z umowy o pracę. Ubezpieczenie to musi być jednak ostatnim jakiemu podlegał rencista.

 

Z renty wypadkowej na wcześniejszą emeryturę
 
Na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lat z udokumentowanym 20–letnim okresem składkowym (dla kobiet urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku) oraz w wieku 60 lat i z 25–letnim okresem składkowym i nieskładkowym ( dla mężczyzn) można przejść także z renty wypadkowej. ZUS rentę wypadkową przyznaje osobom, których niezdolność do pracy spowodował wypadek przy pracy, przy wykonywaniu pozarolniczej działalności gospodarczej, twórczej i artystycznej, umowy agencyjnej lub zlecenia lub wypadek w drodze do lub z pracy, który miał miejsce przed 1 stycznia 2003 roku.

 

#nowastrona#

 

 

Kto może liczyć na szczególne traktowanie.

 

Z wcześniejszego świadczenia emerytalnego mogą skorzystać pedagodzy urodzeni między 1949 rokiem a 1968,  co umożliwia im Karta Nauczyciela. Do końca 2008 roku musieli mieć 30 lat stażu pracy, w tym 20 „przy tablicy”. Wiek w tym wypadku nie ma znaczenia. Granicą odejścia nie był wcale rok 2008, jak niektórzy błędnie interpretowali przepisy. Odejść na wcześniejszy odpoczynek mogą bowiem nadal, byle przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego. Nauczyciele, którzy do końca 2008 roku nie spełnili odpowiednich warunków wiekowych i stażowych dostaną tzw. świadczenia kompensacyjne.

 

 

Jak na razie dla tej grupy zawodowej rząd nie szykuje zmian. Nadal górnicy mogą  przechodzić na wcześniejsze świadczenia po 25 latach pracy pod ziemią. W tym przypadku także nie jest ważny rok urodzenia. Górnikom gwarantuje to osobna ustawa emerytalna, której jak na razie rząd nie planuje zlikwidować. Przy wyliczaniu wysokości emerytury jeden rok pracy liczy się górnikom jak 1,5 – 1,8 roku. Oznacza to w wielkim skrócie tyle, że po 25  latach otrzymuje on świadczenie jakby miał przepracowane 37,5 roku. Mimo nowej ustawy emerytalnej górnicze świadczenia będą wyliczane na starych zasadach, czyli nie zmniejszą się ani o złotówkę. Należy podkreślić, że na takie przywileje mogą liczyć górnicy pracujący pod ziemią.

 

 

Po 15 latach służby,  bez względu na wiek, na emeryturę mogą póki co odejść policjanci, wojskowi czy strażacy.  Jednak  wówczas świadczenie będzie wynosiło 40 proc. ostatniej pensji. Każdy dodatkowy rok pracy to szansa na podwyższenie emerytury o 2,6 proc.

 

#nowastrona#

 

 

Z prawa do wcześniejszej emerytury mogą skorzystać osoby urodzone po 1948 roku, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

 

Należą do nich m.in. kolejarze, artyści, hutnicy, piloci, operatorzy żurawi, kierowcy autobusów. Wykaz znajduje się w Dzienniku Ustaw nr 8, poz. 43 z późniejszymi zmianami. Jeśli do końca 1998 roku spełniło się warunek 25 lat stażu pracy w przypadku mężczyzn i 20 w przypadku kobiet, w tym było przynajmniej 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach, to bez względu na rządowe zmiany, zachowuje się prawo do wcześniejszej emerytury. Można na nią przejść w kolejnych latach. ZUS wypłaci świadczenie po ukończeniu przez kobiety 55 lat i 60 lat przez mężczyzn. Trzeba przy tym pamiętać, że emerytura będzie liczona na tzw, zasadach mieszanych, czyli częściowo będzie wypłacana z dopłatą państwa, a częściowo na nowych zasadach, gdzie o wysokości zdecydują zgromadzone składki. W 2009 roku osoba, która odejdzie na emeryturę dostanie 80 proc. świadczenia obliczonego na starych zasadach i 20 proc. według nowych. W roku 2013 proporcje będą już odwrotne, a od 2014 roku emerytura będzie liczona już w 100 proc. na nowych zasadach.

 

Opracowała Justyna Pasierb na podstawie materiałów ZUS, Oddział w Rybniku