Numer: 11 (268) Data wydania: 15.03.05

Tajemnice drewnianego kościółka

15.03.2005 00:00

Koncert kwartetu klarnetowego uświetnił promocję kolejnej broszury o zabytkach ziemi wodzisławskiej wydanej przez Starostwo Powiatowe. Tym razem Paweł Porwoł zaprezentował drewniany kościółek pod wezwaniem św. Anny w Gołkowicach.

Jest to już szósta broszura przedstawiająca najcenniejsze zabytki powiatu wodzisławskiego. Pierwsza ukazała się w 1999 r. i opisywała drewniany kościółek w Łaziskach. Teraz przyszła kolej na podobny zabytek w Gołkowicach, który jest jednak dużo młodszy - został wybudowany w XIX wieku. Nie jest to pierwsza świątynia, która istniała w tej wsi. Pierwsza wzmianka o Gołkowicach pochodzi z XIII w., w dokumencie wystawionym przez księcia raciborsko-opolskiego Władysława stwierdza się, że pod Gołkowicami istnieje dwór czy gród książęcy. A skoro tak, musiała się w nim znajdować również kaplica. Do budowy obecnego kościółka przystąpiono w latach 70. XIX w., gdy okazało się, że poprzednia drewniana kaplica jest całkowicie spróchniała i nadaje się do rozbiórki. Fundatorem został miejscowy gospodarz Józef Grzonka, który przeznaczył na ten cel swoje oszczędności. Gdy na dokończenie budowy zabrakło pieniędzy, zaczął zbierać datki przemierzając Górny Śląsk, Wielkopolskę i Galicję, był nawet w Wiedniu, gdzie otrzymał 100 guldenów od arcyksięcia austriackiego Albrechta. Gdy kościółek był gotowy władze chciały go rozebrać ze względu na brak zgody na budowę, ale stanowczość ówczesnego proboszcza sprawiła, że odstąpiono od tego zamiaru.

Z gołkowicką świątynią wiąże się wiele tajemnic, o których opowiadał Paweł Porwoł, autor publikacji.

Nie wiadomo skąd się wzięła cenna rzeźba Matki Boskiej pochodząca z XVI wieku - zastanawiał się Paweł Porwoł. - Takich pytań można zadawać wiele. Co się stało z obrazem Andrzeja Gurnego-Wysockiego, właściciela dóbr gołkowickich z końca XVIII wieku i czy został on pochowany zgodnie ze swoim życzeniem w Gołkowicach? Uświadomiłem sobie, że tym zabytkiem interesuję się od dawna. Gdy po studiach wróciłem w swoje rodzinne strony, z przewodnikiem w ręce wszedłem do tego kościółka, żeby zobaczyć obraz Gurnego-Wysockiego, ale go nie było. Ówczesny proboszcz powiedział, że widział ostatnio obraz w latach 50. na strychu kościoła i był już wówczas w złym stanie. Gurny-Wysocki przygotował sobie kryptę pod starym kościółkiem, ale nie został w niej pochowany. Takich zagadek jest wiele. O zabytkach ziemi wodzisławskiej nie można wiele poczytać. W literaturze o wielu z nich nie ma najmniejszej wzmianki.

Zazwyczaj budowa nowego kościoła jest końcem starego. Taki los nie spotkał na szczęście kościółka św. Anny. Tutaj mieszkają dobrzy i mądrzy ludzie, gospodarze, którzy dbają o zabytkowy kościół. Ponoć młode pary upodobały sobie brać w nim ślub, to jest bardzo piękne. Jesteśmy zobowiązani zachować dobra kultury nie tylko wobec tych pokoleń, które nam je zostawiły, ale także wobec przyszłych pokoleń. Z zabytkami jest tak jak z ludźmi w wierszu księdza Twardowskiego. Trzeba je pokochać, bo szybko odchodzą.

Koncert połączony z promocją broszury odbywał się w nowym kościele pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. Został on wybudowany, gdyż drewniana świątynia była już za ciasna na potrzeby parafian. Jednak stary kościółek jest nadal użytkowany, odprawiane są w nim msze i nabożeństwa.

Pracowałem w parafiach, gdzie były nowe kościoły, powstawały one na moich oczach - mówił ks. proboszcz Jan Ficek. W Wodzisławiu przyszło mi samemu budować kościół. Gdy przyszedłem do Gołkowic spojrzałem wstecz. Nowe kościoły są kontynuacją starych, pokazuje to kościółek św. Anny, który do 1957 r. był świątynia parafialną. Pozostał on z boku, ale nie opustoszał. Wprawdzie życie parafii koncentruje się w nowym kościele, ale stary kościółek też żyje, parafianie dbają o niego. Przychodzi czas na poważny remont, trzeba wymienić dach i próchniejące bale. Ta świątynia musi być obdarowana tym, co jest jej potrzebne do dalszego istnienia. To nie jest tylko kościół parafii Gołkowice, jest on chlubą całego regionu.

Przedstawiciele władz powiatu - przewodniczący Rady Eugeniusz Wala i członek zarządu Andrzej Kania przekazali władzom gminy i proboszczowi broszurki na temat drewnianego kościółka. Publikacja ma przyczynić się do promocji tego zabytku, co może pomóc w jego remoncie. Takie było zresztą założenie, gdy w 1999 r. wydano pierwszą taką publikację o kościółku w Łaziskach. Broszura miała ułatwić pozyskiwanie darowizn na jego remont i konserwację.

(jak)