Alkoholizm: choroba całej rodziny
Agnieszka Ratajczak z rybnickiego szpitala psychiatrycznego opowiada o problemach związanych z alkoholizmem.
Gdy alkoholik jest rodzicem
Przyglądając się funkcjonowaniu takiej rodziny, nie można pominąć sytuacji dzieci. Najmłodsi znajdują się w trudniejszym położeniu niż osoby dorosłe, ponieważ mają mniejszy wpływ na zmianę zachowań uzależnionego. Niejednokrotnie, obarczone dużym wstydem, ukrywają to, co dzieje się w ich domu, robiąc dobrą minę do złej gry – np. tłumacząc, że mama źle się poczuła, zamiast powiedzieć, że mama znów jest pijana.
Dzieci czekają na zainteresowanie rodzica, jego miłość, pomoc i opiekę, lecz zostają odsunięte na dalszy plan. Z biegiem czasu ich funkcjonowanie również ulega zmianie. Zaczynają odgrywać w rodzinie nowe role. Są to role: bohatera rodzinnego, kozła ofiarnego, maskotki i dziecka niewidzialnego. Bohaterem jest zazwyczaj najstarsze dziecko w rodzinie, które zastępuje pijącego rodzica, przejmując za niego obowiązki. Bohater zajmuje się innymi, ale nie sobą. Kozioł ofiarny odwraca uwagę od rzeczywistych problemów rodzinnych. Najczęściej jest to buntownik, zły uczeń, odbiorca agresji alkoholowej. Dorasta w poczuciu, że jest wszystkiemu winien. Dziecko maskotka odwraca uwagę od rodzinnego problemu poprzez przymilanie się, błaznowanie. Sprawnie rozładowuje napięcie rodzinne. Dziecko niewidzialne pozostaje z boku rodziny. Jest to najczęściej najmłodsze z dzieci. Nieobecne, wycofane w świat własnych fantazji.
- Dzieci mogą podejmować więcej niż jedną z ról i zachowywać się różnie w zależności od sytuacji, w której się znajdują. Koszty, które ponoszą najmłodsi są tak wysokie, że towarzyszą im przez całe życie wpływając destrukcyjnie na jego jakość. Doświadczenia te powodują zaburzenia w kontaktach z samym sobą oraz z innymi osobami, szczególnie z bliskimi – analizuje terapeuta rybnickiego szpitala.
Alkoholizm jest chorobą, która dotyka całą rodzinę. W związku z tym nie tylko osoba uzależniona ma możliwość podjęcia odpowiedniego leczenia. W poradniach alkoholowych przygotowywane są dedykowane bliskim oferty pomocowe. To najczęściej grupy terapeutyczne skierowane dla osób współuzależnionych, jak również DDA, czyli dorosłych dzieci alkoholików. Pomoc terapeutyczna ma na celu umożliwienie zrozumienia schematów własnego postępowania i co za tym idzie, zapoczątkowania procesu zmiany.