Ślązok to Polok?

Powiat. Od niedawna w internecie funkcjonuje strona, na której zrzeszają się członkowie RAŚ oraz ich sympatycy. To poruszenie jest wynikiem niekorzystnego orzeczenia Sądu Najwyższego z 5 grudnia 2013 r. SN uznał, że nie ma czegoś takiego jak narodowość śląska i w związku z tym Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej nie powinno zostać zarejestrowane. Wcześniej, w 2011 r. takowe stowarzyszenie zostało założone. Tworzyło go 1,6 tys. osób, w większości ci, którzy zadeklarowali w spisie powszechnym właśnie narodowość śląską.

Decyzja Sądu Najwyższego wyraźnie nie przypadła do gustu członkom RAŚ-u. Na swojej stronie opisują skomplikowane losy i historię mieszkańców Śląska. Od czasów sprzed chrztu Polski do dzisiaj. Wspominają, że świadomość odrębności Śląska od Polski nie jest niczym nowym. Powołują się na korespondencję Anzelma Eforyna, żyjącego w XVI wieku. W jednym ze swoich listów do Erazma z Rotterdamu napisał: „Twój i swój własny, Anzelm Eforyn, Ślązak nie Polak”.

„W czasach PRL jedyną dopuszczalną wersją śląskości stała się opcja stuprocentowo polska, i to w specyficznej, „koncesjonowanej” postaci: górnośląska specyfika sprowadzona została wyłącznie do folkloru. Presja wywierana na Górnoślązaków zaowocowała występowaniem takich zjawisk jak wycofanie się przez nich z życia publicznego; wychowywanie dzieci „w duchu polskim”, z okrojeniem spuścizny górnośląskiej dla ułatwienia im adaptacji do powojennej rzeczywistości; stygmatyzacja śląskiej mowy; itp. – czytamy dalej.

Całego zarysu historii nie sposób tu przytoczyć. Jego celem jest niewątpliwie pokazanie ciągłości losów Ślązaków na ich ziemi. Odmowa uznania ich narodowości zrodziła pomysł stworzenia Obywatelskiej Inicjatywy Ustawodawczej. Uzbieranie 100 tys. podpisów ma umożliwić zmianę prawa. Celem jest wpisanie śląskości na listę mniejszości etnicznych. W związku z tym rozpoczął się nabór wolontariuszy, którzy m.in. pomogą zbierać podpisy. Na razie zapisy odbywają się poprzez stronę internetową: www.jestemslazakiem.pl, ale informacji udziela także telefonicznie koordynator akcji Jacek Tomaszewski (nr tel. 515 131 481).

(woj)

---

Do tej pory na polskiej liście mniejszości etnicznych znajdują się: Karaimi, Tatarzy, Łemkowie i Romowie. Ślązacy, podobnie do Kaszubów, uznawani są przez prawo za grupy etnograficzne (podobnie jak Małopolanie, Mazowszanie, Mazurzy i Warmiacy czy Pomorzanie). Różnica polega na tym, że grupa etnograficzna nie wyróżnia się w państwie tak bardzo jak grupa etniczna, którą charakteryzuje się na podstawie jednej lub kilku z poniższych cech: odrębną kulturą (językiem lub gwarą, obyczajowością), genealogią (swoją historią), poczuciem posiadania własnego terytorium i odrębnością osobowościową (np. stereotypy o Ślązakach).

---

Jedne z wielu pytań w powszechnym spisie narodowym w 2011 r. brzmiały:

1) Jaka jest Pana(i) narodowość? (przez narodowość należy rozumieć przynależność narodową lub etniczną – nie należy jej mylić z obywatelstwem).

2) Czy odczuwa Pan(i) przynależność także do innego narodu lub wspólnoty etnicznej?

Na pierwsze pytanie „narodowość śląską” podało 418 tys. osób, natomiast w drugim pytaniu taką odpowiedź podało 391 tys. osób.