Znaki ewakuacyjne - dlaczego są ważne i co je charakteryzuje?

Jakie normy muszą spełniać znaki ewakuacyjne?

Zarówno oznakowanie jak i oświetlenie dróg ewakuacyjnych jest regulowane stosownymi przepisami. Znaki ewakuacyjne stosowane w polskich obiektach użyteczności publicznej muszą spełniać następujące normy:

• PN-92/N-01256/02:1992
• PN-EN ISO 7010:2012

Co ważne, norma PN-92/N-01256/02:1992 obowiązuje równolegle z normą PN-EN ISO 7010:2012. Oznacza to, że znaki, które otrzymały certyfikat według normy  PN-92/N-01256/02:1992 pozostają w sprzedaży aż do końca ważności ich certyfikatów. Jeśli jednak właśnie teraz stajemy przed koniecznością zakupu albo wymiany znaków ewakuacyjnych, kupujmy już wyłącznie te zgodne z nową normą PN-EN ISO 7010:2012. Określane mianem nowych znaków ewakuacyjnych, zostały nieco zmienione graficznie, żeby były czytelniejsze nie tylko dla Polaków, ale i mieszkańców innych krajów Unii Europejskiej, w których norma ta obowiązuje od dawna. Nowe znaki ewakuacyjne są lepiej widoczne i bardziej wyróżniają się na ścianach budynków, niż stare.

Jak prawidłowo rozmieszczać i oświetlać znaki ewakuacyjne

Znaki ewakuacyjne należy umieścić we wszystkich miejscach, w których może zajść wątpliwość co do kierunku drogi ewakuacji. Warto też zwrócić szczególną uwagę na umiejscowienie w stosunku do źródła światła. Najczęściej umieszcza się znaki ewakuacyjne na ścianach na wysokości ok. 150 cm od podłogi. Odpowiada to średniej wysokości normalnej linii środkowej widzenia. Równie popularne jest umieszczanie oznakowania dróg ewakuacyjnych nad drogą ewakuacyjną czyli na wys. ponad 200 cm od podłogi. Podstawowy system oznakowania dróg ewakuacyjnych, w zależności od potrzeb, można uzupełnić o system dodatkowy, np. system oznakowań na niskim poziomie (do 40 cm od poziomu podłogi) typu SWGS (Safety Way Guidance Systems), który pomaga znaleźć kierunek ewakuacji nawet przy zaniku oświetlenia. 

Oświetlenie dróg ewakuacyjnych należy stosować w pomieszczeniach (widownie kin, teatrów itp, sale konferencyjne, hale sportowe przeznaczone dla ponad 200 osób, sale wystawowe w muzeach oraz wszelkie pomieszczenia o powierzchni ponad 1.000 m[2] w garażach oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym i pomieszczenia o powierzchni ponad 2.000 m[2] w budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego) i na drogach ewakuacyjnych. Co ważne, oświetlenie ewakuacyjne powinno działać przez co najmniej 2 godziny od zaniku oświetlenia podstawowego.

Z jakich materiałów produkowane są znaki ewakuacyjne

Wszystkie dostępne na rynku znaki ewakuacyjne wykonane są z zastosowaniem najwyższej jakości materiałów i najbardziej zaawansowanych technologii, co gwarantuje im ponadprzeciętną trwałość i wytrzymałość. Te najnowszej generacji, produkowane m. in. przez BP Techem S.A., są drukowane na nowoczesnych ploterach oraz z materiałów o najwyższej jakości, dzięki czemu są niezwykle wytrzymałe i odporne na działanie różnorodnych czynników zewnętrznych. Nie oznacza to jednak, że są niezniszczalne. Należy pamiętać, aby nie umieszczać znaków ewakuacyjnych w pobliżu żrących materiałów takich jak rozpuszczalnik, benzyna lub inne substancje chemiczne, które z pewnością mogą wpłynąć bardzo niekorzystnie na materiał znaku. Część znaków pokrywa się farbą, która zawiera specjalny pigment zdolny do emisji światła, nawet w słabych warunkach oświetleniowych. Znaki takie są drukowane zarówno na folii, jak i na płycie fotoluminescencyjnej, którą da się uszkodzić przez nierozwagę i nieodpowiednie rozmieszczenie znaku.

Im mniejsze ryzyko uszkodzeń znaków, tym dłużej zapewnią one bezpieczeństwo w miejscach publicznych.

Kiedy powinno się wymienić znaki ewakuacyjne?

Znaki ewakuacyjne należy wymienić w następujących przypadkach:

• kiedy dobiega końca ważność ich certyfikatów
• kiedy są uszkodzone - jeśli dojdzie do uszkodzenia nawierzchni (licznych zarysowań, pęknięć) i/albo znak straci swoje właściwości fluorescencyjne (czyli po usunięciu światła nie będzie się świecił przez około 2 godziny)

Nieczytelny lub uszkodzony znak to realne ryzyko, że osoby ewakuowane nie będą w stanie prawidłowo odczytać piktogramów wskazujących drogę ewakuacji, a co za tym idzie - może dojść do zagrożenia zdrowia i życia. Szybka, płynna i perfekcyjnie zorganizowana ewakuacja to warunek opuszczenia budynku zagrożonego pożarem lub innym niebezpieczeństwem zanim dojdzie do nieszczęścia. 

W przygotowaniu tekstu pomógł BP Techem S.A. - firma od 25 lat zajmująca się produkcją i dystrybucją artykułów BHP, w tym znaków ewakuacyjnych zgodnych z normą PN-EN ISO 7010:2012 - sklep.techemznaki.pl/ewakuacja.