Wody Polskie o podtopieniach w Krzanowicach: polder uchronił mieszkańców przed powodzią

Zarządca obiektu – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gliwicach nie przychylił się do wniosku miejscowego samorządu o podwyższenie poziomu przelewu górnego zbiornika w celu zwiększenia jego pojemności, mając na uwadze przede wszystkim wspólny, dobrze pojęty nadrzędny cel zarówno władz gminy jak i Wód Polskich – bezpieczeństwo mieszkańców. Wyrażenie zgody na prośbę samorządu byłoby działaniem skrajnie, ekstremalnie niebezpiecznym. Zapora czołowa suchego zbiornika ma określone parametry konstrukcyjne, w tym wysokość uwzględniającą konieczność zachowania niezbędnego przewyższenia korony ponad maksymalny poziom piętrzenia. Zabezpiecza to korpus przed przelaniem się wody z uwagi na m.in. konieczność przepuszczenia wody kontrolnej (przepływ ekstremalny) oraz podpiętrzenie wody spowodowane przez wiatr wiejący w kierunku zapory. Chcąc rozwiać wszelkie wątpliwości Redakcji możemy przedstawić dwa scenariusze.

Przy optymistycznym wariancie zgoda na wniosek samorządu, doprowadziłoby do przedwczesnego wypełnienia zbiornika i przerwania zamknięcia przelewu, które nastąpiłoby z uwagi na duży napływ wody do zbiornika, przy niewystarczającym wydatku przelewu dennego. Nadpiętrzenie spowodowałoby dużo większy odpływ na przelewie koronowym (im wyższe piętrzenie wody na zbiorniku tym grubsza warstwa wody przepływa przelewem) i w konsekwencji skutki przejścia fali powodziowej na terenach poniżej byłyby dużo bardziej dotkliwe.

W wariancie pesymistycznym mogłoby dojść do przelania wody przez korpus zapory i jej rozerwanie. Podobna sytuacja była bardzo realna w miejscowości Wilkowice na obiekcie wybudowanym również przez nieistniejący już Śląski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, w maju ubiegłego roku.

Doszło wówczas do samonapełnienia się zbiornika na potoku Wilkówka, a niesprawny obiekt (dziś w przygotowaniu do rozbiórki, zgodnie z decyzją nakazową GINB) groził katastrofą. Konieczna była ewakuacja mieszkańców gminy. Wody Polskie w Gliwicach podjęły szereg kroków aby uchronić mieszkańców przed powtórnym ryzykiem do czasu rozebrania zbiornika. Konsekwencje katastrofy, do której mogłoby dojść przy zakładanym scenariuszu w Krzanowicach mogłyby być tragiczne. Sprowadziłoby to zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców Krzanowic, jak również ogromnych strat materialnych. Wyrażenie zgody na prośbę władz gminy byłoby także działaniem niezgodne z prawem (pozwoleniem wodnoprawnym i instrukcją eksploatacji, instrukcją gospodarowania wodą).

Nawiązując do kolejnego z pytań jesteśmy zmuszeni sprostować tezę Redakcji w nim postawioną, jakoby przedstawiciele zarządcy obiektu nie pojawili się na miejscu w chwili wezbrania. W dniu 14.10.2020 r. oględzin zapory polderu oraz doliny cieku dokonali osobiście zastępca dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach ds. Ochrony przed Powodzią i Suszą oraz zastępca dyrektora Zarządu Zlewni w Gliwicach. Ponadto służby Nadzoru Wodnego w Głubczycach pozostawały w stałym kontakcie z przedstawicielem UM w Krzanowicach w zakresie monitorowania sytuacji. Obecność tych ostatnich przy prawidłowo pracującym zbiorniku w Krzanowicach nie była niezbędna, ponieważ zbiornik działa samoczynnie.

Działania podejmowane przez służby terenowe Wód Polskich pomogły zażegnać niebezpieczną sytuację na rzece Opawie i rzece Troi, gdzie bez ingerencji fizycznej doszłoby do poważnych strat.

Następnego dnia rano pracownicy PGW WP dokonali przeglądu zbiornika w Krzanowicach i rzeki, natomiast w poniedziałek 19.10.2020r. dokonano przeglądu rzeki Biała Woda z udziałem przedstawicieli UM w Krzanowicach. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie nadaje najwyższy priorytet bezpieczeństwu mieszkańców a wydarzeniom związanym z zagrożeniem powodziowym, najwyższą rangę. Dyrektorzy RZGW w Gliwicach osobiście monitorowali sytuację na wielu ciekach, w tym także na rzece Biała Woda.

Odpowiadając na ostatnie z pytań, informujemy, że w ramach utrzymania zbiornika Krzanowice prowadzone są prace porządkowe w okolicy przelewu. Grunty w obrębie czaszy polderu są użytkowane rolniczo i nie wymagają szczególnych nakładów prac konserwacyjnych. Wszelkie zatory w korycie rzeki Biała Woda usuwane są kilka razy w roku lub w razie potrzeby – na bieżąco, przez grupy wsparcia technicznego Wód Polskich w Gliwicach. Obecnie trwa realizacja zadania konserwacyjnego odcinku cieku pomiędzy ujściem do rzeki Psiny, a polderem.

Dla właściwego zabezpieczenia mieszkańców Krzanowic przed ryzykiem wezbrań bardzo ważne jest utrzymanie koryta rzeki Biała Woda we właściwym stanie technicznym. Dlatego też Wody Polskie w Gliwicach od dwóch lat realizują prace związane z jego udrożnieniem poprzez wycinkę drzewostanu”.

(mad)