Afta na podniebieniu – uraz czy infekcja?

Afta na podniebieniu – przyczyny 

Afta pojawia się na podniebieniu zwykle w wyniku podrażnienia. Rozwijający się stan zapalny wokół wcześniejszego podrażnienia wywołuje owrzodzenie lub nadżerkę, charakteryzującą się czerwoną, zapalną otoczką. Wnętrze afty to ubytek tkanki błony śluzowej, który wypełnia przeźroczysty lub żółtawo-białawy płyn. Zdarza się, że na podniebieniu pojawia się jedna afta, jednak często problem się rozprzestrzenia, a my odczuwamy dolegliwości związane z kilkoma nadżerkami na podniebieniu.    

Najczęściej afta na podniebieniu powstaje w wyniku podrażnienia mechanicznego, np. przez uraz bądź twardy pokarm, np. orzechy lub chleb z chrupiącą skórką. Często również afta na podniebieniu pojawia się po jedzeniu ostrych lub kwaśnych posiłków, które, drażniąc błonę, inicjują reakcje obronne organizmu, w wyniku czego powstaje stan zapalny, będący przyczyną właśnie bolącej afty.   

Chociaż afta na podniebieniu najczęściej jest niegroźna i znika samoistnie po upływie 1-3 tygodni, warto pamiętać, że jest to otwarta ranka, która stanowi idealną pożywkę dla bakterii i grzybów. Brak podjęcia odpowiednich kroków, czyli stosowania środków odkażających oraz przyspieszających gojenie się ran, może (choć nie musi) prowadzić do rozwoju poważniejszej infekcji.  

Zdarza się również, że afta na podniebieniu jest objawem innej choroby, np. anginy. Wtedy jednak najczęściej pojawiają się także inne symptomy, jak gorączka, ból i obrzęk gardła, złe samopoczucie czy przekrwienie jamy ustnej. Niemniej jednak, jeśli afta na podniebieniu się nie goi, a ty odczuwasz jakiekolwiek inne objawy mogące świadczyć o infekcji – koniecznie zwróć się do lekarza.

Angina bez antybiotyku często prowadzi do poważnego rozwoju choroby, dlatego lepiej reagować przy pojawieniu się pierwszych objawów. Pamiętaj również, że nieleczona angina niesie ryzyko powikłań zagrażających życiu, dlatego jeśli afta na podniebieniu występuje jednocześnie z bólem gardła, poradź się lekarza, który postawi odpowiednią diagnozę i przepisze antybiotyk, jeżeli uzna, że jest to konieczne. 

Jak leczyć aftę na podniebieniu? Domowe sposoby i leki bez recepty

Afta na podniebieniu jest bardzo bolesna – kłuje, piecze, szczypie i drapie. Często odruchowo pocieramy podniebienie językiem, co kolejno podrażnia i tę część jamy ustnej. Dyskomfort związany z aftami jest naprawdę spory, a niejednokrotnie dolegliwości przybierają na sile i wywołują ostry ból. Leczenie afty na języku polega zwykle na działaniach, takich jak:

• stosowanie środków przeciwzapalnych – afty wynikają ze stanu zapalnego, dlatego aby przyspieszyć ich gojenie, należy stosować leki o miejscowym działaniu przeciwzapalnym;
• odkażanie – otwarte ranki powinny być codziennie odkażane, tak by zapobiec ewentualnemu wdaniu się infekcji bakteryjnej lub grzybiczej. Można stosować wodę utlenioną, aerozole o działaniu antyseptycznym lub domowe sposoby, np. roztwór wody z solą czy napary ziołowe do płukania ust;
• zmniejszanie bólu – afty bywają bardzo bolesne, dlatego warto wypróbować środki o działaniu znieczulającym, czyli maści i tabletki, np. z chlorowodorkiem benzydaminy; 
• dieta – afty często powstają u osób, które mają niedobory witamin z grupy B, kwasu foliowego i żelaza. Warto więc, zwłaszcza u osób skłonnych do pojawiania się aft, zwiększyć ilość produktów spożywczych bogatych w wymienione witaminy.