Nowiny.pl
Nowiny.pl Regionalny Portal Informacyjny. Codzienny serwis newsowy z terenu Subregionu Zachodniego woj. śląskiego (powiat raciborski, wodzisławski, rybnicki, jastrzębski i żorski).
JastrzebieOnline.pl
JastrzebieOnline.pl JastrzebieOnline.pl to najczęściej odwiedzany portal z Jastrzębie-Zdroju. Codziennie tysiące mieszkańców miasta dowiaduje się od nas o wydarzeniach dziejących się w Jastrzębiu.
eZory.pl
eZory.pl eZory.pl to nowy portal o Żorach stworzony z myślą o dostarczaniu najświeższych i aktualnych informacji lokalnych dla mieszkańców Żor, dotyczących wydarzeń kulturalnych, społecznych, sportowych oraz ważnych informacji miejskich.
AgroNowiny.pl
AgroNowiny.pl Regionalny portal dla rolników. Najnowsze Wiadomości dla rolników, ceny i fachowe porady. Produkcja rolna, hodowla, uprawy, aktualne cenniki rolnicze, technika rolnicza, prawo i agrobiznes.
HistoriON.pl
HistoriON.pl HistoriON to portal dla pasjonatów lokalnej historii. Odkryj fascynującą historię naszego regionu - ciekawe artykuły, wydarzenia, ikony PRL-u, kartka z kalendarza, bohaterowie lokalni, ludzie tej ziemi i biografie na nowym portalu HistoriON.pl
Praca.nowiny.pl
Praca.nowiny.pl Regionalny serwis z ogłoszeniami o pracę oraz informacjami w rynku pracy. Łączymy pracowników i pracodawców w całym regionie.
RowerON
RowerON Projekt „RowerON – wsiadaj na koło, będzie wesoło” to promocja regionu, jego walorów przyrodniczo-kulturowych, infrastruktury rowerowej oraz zachęcenie mieszkańców do aktywnego i zdrowego spędzania czasu.
InspiratON
InspiratON Projekt edukacyjno-medialny „InspiratON – Czas na Zawodowców”, który pomaga uczniom wybrać dobrą szkołę, ciekawy zawód, a potem znaleźć pracę lub założyć własną firmę.
Kupuję - smakuję
Kupuję - smakuję Projekt „Kupuję - smakuję. Wybieram polskie produkty” promujący lokalnych i regionalnych producentów żywności oraz zakupy polskich produktów.
Sport.nowiny.pl
Sport.nowiny.pl Serwis sportowy z regionu. Piłka nożna, siatkówka, koszykówka, biegi. Wyniki, tabele, zapowiedzi.
Sklep.nowiny.pl
Sklep.nowiny.pl Sklep.Nowiny.pl powstał w odpowiedzi na coraz szersze potrzeby naszych czytelników i mieszkańców regionu. Zapraszamy na zakupy wyjątkowych limitowanych produktów!
Instytut Rozwoju Inspiraton
Instytut Rozwoju Inspiraton Instytut powołaliśmy do życia w odpowiedzi na rosnące zapotrzebowanie na przystępne kursy online rozwijające kompetencje zawodowe. Naszą misją jest tworzenie kursów wspierających rozwój kariery naszych kursantów.
Numer: 46 (1276) Data wydania: 15.11.16
Czytaj e-gazetę

Historia zdjęcia masowej mogiły

Zawada Książęca W 1957 r. Leon Wolnik zrobił zdjęcie masowego grobu żołnierzy niemieckich, których pochowano w centrum wioski tuż po drugiej wojnie światowej. W tym roku grób ten zniknął z panoramy Zawady Książęcej. Dziś stoi tu rozbudowana remiza.

W 1945 r. w Zawadzie toczyły się ciężkie walki. Niektórzy nie rozumieją po co Niemcy wysłali tu aż tylu żołnieży, wiedząc

jak dużymi siłami dysponuje Armia Czerwona, nacierająca na wieś z lasów Łężczoka. W walkach zginęło około 150 niemieckich żołnierzy. Gdy padł ostatni, do Zawady Książecej wkroczyły oddziały generała Iwana Koniewa. Wioska była już wtedy opustoszała, a kiedy mieszkańcom pozwolono wrócić do swoich domów, niemal wszystko było zrabowane. Nie było nawet zwierząt gospodarskich. – Ludzie musieli najpierw zrobić porządki. Ciała żołnierzy leżących w centrum wsi złożono na cmentarzu. Tych, którzy polegli na polach pod lasem nie było jak zwieźć. Po przejściu frontu w Zawadzie ostał się tylko jeden, kulawy koń. Przewożono nim początkowo ciała z pól do centrum wsi, gdzie składano je do mogiły między ówczesną remizą a kapliczką. Ale koń ten wkrótce padł – opowiada lokalny historyk. W ten sposób w Zawadzi Książęcej były trzy miejsca masowego pochówku niemieckich żołnierzy, na cmentarzu, przy kapliczce i na polu pod lasem. W każdym leżało około 50 poległych.

W 1957 r. odbyła się ekshumacja dwóch masowych grobów, leżących poza cmentarzem. – Przyjechały dwie ciężarówki. Odkopali ciała i przewieźli je do masowego grobu żołnierzy niemieckich w Siemianowicach Śląskich. Zanim tego dokonali zrobiłem to zdjęcie – wskazuje na załączoną fotografię pan Wolnik. Świadkowie ekshumacji mogli jeszcze raz zobaczyć co wojna robi z ludzkim ciałem, tak że pomimo dekady w mogile, na szczątkach ofiar walk nadal były widoczne ślady ognia.

Na cmentarzu w Zawadzie Książęcej są dwie masowe mogiły żołnierzy. W jednej leżą również ofiary pierwszej wielkiej wojny. Tam, gdzie nazwisk jest 43 leżą głównie ofiary drugiej wojny. – Są wśród nich również cywilni mieszkańcy, którzy zginęli od min przeciwpiechotnych, na które trafiali podczas robót w polu – dodaje L. Wolnik. Sam pamięta wybuchy, wstrząsające cała wsią,

po których znad pól unosił się słup ziemi i dymu. – Wszyscy wiedzieli co się wtedy działo – wspomina. W grobie leży też jeden niemiecki marynarz, który prawdopodobnie przebywał akurat w Raciborzu na przepustce i stąd wysłano go do walk o Zawadę.

Do upadku komunizmu pielęgnacją niemieckich grobów zajmowała się miejscowa mniejszość niemiecka, która później obowiązki te przejęła już jako oficjalne koło DFK.

Mniejszy grób przeszedł kapitalny remont w 2015 r.

Marcin Wojnarowski


Informacje o personaliach poległych Niemców przetrwały dzięki jednej z mieszkanek Zawady Ks., która zebrała z ciał poległych tabliczki – nieśmiertelniki z ich danymi. Przesłała je do niemieckiej instytucji kombatanckiej, która się tym zainteresowała i wsparła upamiętnienie poległych. Od rodzin żołnierzy kobieta ta miała jeszcze długie lata otrzymywać z Niemiec paczki z podziękowaniami. Organizacja kombatantów poprosiła mieszkańców wioski o zdjęcia miejsc pochówku niemieckich żołnierzy. Leon Wolnik (na zdj.) m.in. dla nich wykonał to zdjęcie.