Biznes bez granic by NowinyPL

podnikatelský potenciál Opavska

srpen 2013

PODNIKÁNÍ BEZ GRANIC BIZNES BEZ HRANIC

potencjał biznesowy Opawska

cestovní ruch

ruch turystyczny

Bezručova „Bílá“ Opava „Biała” Opawa Bezruča jako centrum regionu

Vážení a milí SZANOWNI CZYTELNICY čtenáři,

Opava se na jaře vždy zazelená

jako centrum regionu

FOT. ROMAN KONEČNÝ

Dostajecie dziś do ręki pierwszy z czterech specjalnych dodatkówdo poświęconych bliskiednes dostáváte rukou první ze mu sąsiadującemu powiatowi čtyř příloh, pojednávající o opawskiemu. nedalekém Jest dla mnieOpavsku. zaszczytem, że jako sousedním Je mi ctí, žeprezes mohuzarządu Powiatowej Izby Gospodarczej jako naszej předseda představenstva Okreswní Opawie mam możliwość nasz hospodářské komory przedstawić v Opavě předregion, aktywnych przedsiębior-podnikatelů a šikovných stavit jako náš miejsce region jako místo činorodých ców i fachowych jako pracowników, jakomá miejsce, zaměstnanců, místo, které slavnou podnikatelskou minuktóre słynną przeszłość teraźniejlost iposiada přítomnost. Tyto přílohy,i které budou vycházet každý měsíc szość w dziedzinie przedsiębiorczości. Wymienione dodatki publikowane ve vašich oblíbených Nowinách Raciborskich mají být informabędą w Waszych ulubionych Nowinach i będą zawierały cí o možnostech a potenciálu OpavskaRaciborskich pro případnou přeshraniční informacje możliwościach i potencjale Śląska či Opawskiego ewenspolupráci.o Mají být i významnou pobídkou inspirací kdla úvahám tualnej transgranicznej. Mamy nadzieję, iż będądostatečně także znao tom,współpracy zda je ekonomický potenciál sousedících regionů czącym wyzwaniem czyjsou inspiracją dozemě rozważań kwestii, czy potencjał využíván. Již dlouho obě naše součástí Evropské unie, již ekonomiczny wynikający sąsiedztwa regionów jest překážky wystarczająco wydlouho stykům občanů,zinstitucí i firem nebrání na hrakorzystywany. obamezi nasze państwa są razem w Unii Europejskiej nicích. PřestoJuż je długo bariéra lidmi žijícími na Ratibořsku a Opavi kontakty i ﬁrmamisenie przesku stálemiędzy patrnáludźmi, a našíinstytucjami snahou je přičinit o są jejíutrudniane další zmenšeszkodami na granicy. Pewna bariera pomiędzy ludźmi mieszkającymi ní. První příloha s názvem Biznes bez granic má podtitul Cestovní na Ziemi Raciborskiej Śląsku Opawskim jest jednak ciągle widoczna ruch. Má představiti Opavsko jako atraktivní region plný přírod-i naszym dążeniem jest przyczynić się do jej pomniejszenia. ních krás a historických památek, místo žijící bohatou kulturou a Pierwszy dodatek z cyklu Biznes bez granic ma podtytuł „ruch turyčilou sportovní aktivitou, prostor, který má co nabídnout nahodistyczny”. Jego celem jest pokazanie Śląska Opawskiego jako atrakcyjlému turistovi i zájemci o investování či podnikání v tomto obonego regionu, pełnego wspaniałych atrakcji przyrodniczych i pamiątek ru. Další příloha bude zaměřena na největší a tradičně nejsilnějhistorycznych, jako miejsca tętniącego bogatą kulturą i aktywnością ší odvětví Opavska - strojírenství, následovat bude potravinářství sportową, jako przestrzeni, która ma wiele do zaoferowania okazjonala poslední budou služby. Publikování těchto textů je součástí pronemu turyście, a także wszystkim zainteresowanym inwestycjami czy jektu, jehož nositelem je Okresní hospodářská komora v Opavě a prowadzeniem działalności w tej dziedzinie. jenž je financován z Fondu mikroprojektů Operačního programu Następny dodatek będzie poświęcony największej i tradycyjnie najmocpřeshraniční Česká republika - Polská republika 2007niejszej branży spolupráce Śląska Opawskiego – przemysłowi maszynowemu, dalej 2013. Není bez zajímavosti, že tento projekt je tzv. zrcadlový, takže się pochylimy nad przemysłem spożywczym i, na końcu, nad usługami. stejné představování regionu Ratibřska v opavských REPublikacja wszystkich materiałów jest częścią projektu, novinách który realizuje GION OPAVSKO realizuje w Raciborska izba gospodarcza. Přeji Powiatowa Izba Gospodarcza Opawie a który jest współﬁnansowany Václav WspółHon, příjemné počtení zeVám środków Funduszu Mikroprojektów Programu Operacyjnego představenstva pracy Transgranicznej Republika Czeskapředseda – Rzeczpospolita Polska 2007 hospodářské Opava – 2013. Interesujące i ważne Okresní jest także to, że projekt jestkomory realizowany jako lustrzany, więc podobne przedstawianie Ziemi Raciborskiej w opawskim tygodniku REGION OPAVSKO realizuje Raciborska Izba Gospodarcza. Życzę Państwu przyjemnego czytania.

Teatr Śląski i konkatedra w centrum Opawy

oeta Petr Bezruč, który jest z Opawą Opawa szczyci się także tym, iż jest miejnierozerwalnie związany, nazwał scem, gdzie urodził się i został pochowany Opawę poetyckim przydomkiem „Biała”. poeta Petr Bezruč, który zdobył sławę w liteSlezské s konkatedrálou v centruraturze Opavy. Wiele siędivadlo zmieniło, ale dalej nie ma wątczeskiej dzięki wyjątkowemu tomowi pliwości, iż to miasto, leżące nad rzeką poezji „Pieśni Śląskie” (Slezské písně). Stąd ásník Petr Bezruč, který je s Opavou těm i místem posledního odpočinku básnío identycznej nazwie, jestdal historycznym, pochodzą także: wiedeński architekt, neodmyslitelně spjat, Opavě poe- ka Petra Bezruče, který proslul v českéwspółliteratowarzyskim, i handlowym twórca secesji wiedeńskiej J. M. Olbrich, pitický přídomekkulturowym „Bílá“. Mnohé se změnilo, tuře zcela ojedinělou sbírkou Slezské písně. sercem regionu. sarz A. C. Nor –rodáky autor powieści środowiska ale o tom, že je toto město, ležící na stejno- Mezi opavské patří téžzevídeňský arW okolicy znaleźćspolečenským, miasto, gdzie chitekt, wsi śląskiej, czy Joy Adamson – niestrudzona jmenné řece,trudno historickým, spoluzakladatel vídeňské secese, J. ma siedzibęi obchodním nie tylko uniwersytet i wiele M. bojowniczka o uratowanie afrykańskiej kulturním centrem regionu, Olbrich, spisovatel A. C. Nor, autorprzyroszkółžádných średnich,pochyb. ale także znaczące kultural- mánů rody i zautorka książek o lwicy Elzie.nebo W tutejnení prostředí slezské vesnice, Joy neVi naukowe instytucje. Tutejsze Muzeum szym liceum studiował twórca nowoczesnej okolí budeme jen těžko hledat měs- Adamsonová, neúnavná bojovnice za záŚląskie muzeum), działającea od 1 chranu genetyki J. G. Mendel. to, které(Slezské je sídlem nejen univerzity řady africké přírody a autorka knih o lvimaja 1814škol, rokuale jesttaké najstarszym muzeum Pierwsze pisemnegymnáziu wzmiankistudoval o siedlisku středních významných kul- ci Else. Na zdejším zana terenach Republiki Czeskiej i należy do kladatel turních a vědeckých institucí. Zdejší Slezské genetiky J.szlaków G. Mendel. leżącymmoderní na skrzyżowaniu handlozemské muzeum, založené 1. května Prvnínazwanym písemná zpráva osadě, ležící pona najbardziej znaczących instytucji w 1814, pańwych, tak jak orzeka Opawa, je nejstarším muzeem na územíprzyrodę ČR a pat-i křižovatce obchodních cest a pojmenované stwie (ekspozycje pokazujące chodzą z 1195 roku. Praw miejskich dowodzi ří k nejvýznamnějším ústavům řeky Opavy, je roku. z r. 1195, městské XIV zříhistorię Śląska, rozwój stylu życiavi republice sztuki od podle zaś dokument z 1224 Na początku (expozice a historieW Slezska, vývoj dokládá listina z r. 1224. Počátkem 14. gotyku dopřírody współczesności). Opawie ma zení wieku powstało w ramach Korony Czeskiej životního stylutakże a umění od gotiky po sou- stol. vzniklo v rámci České została korunyjego Opavswoją siedzibę Instytut Śląski (Slezský Księstwo Opawskie i Opawa cenčasnost). V Opavě sídlí též Slezský ústav a ské knížectví a Opava se později jeho ústav), a także ﬁlia Instytutu Archeologicztrum administracyjnym. Od 1742stala roku, po expozitura Archeologického ústavu Akade- administrativním Od r. część 1742,Śląpo nego Akademii Nauk RCz (Archeologický przegranej wojnie,centrem. kiedy większa mie ČR. Zachovalo se zde mnoho kulválce, kdy byla většízostała část Slezska ústavvěd Akademie věd ČR). Zachowało się prohrané ska przypadła Prusom, Opawa stolicą turních památek, řada z nichszereg je chráněná Prusku, W byla Opava hlavním tutaj wiele pamiątek kultury, z nich postoupena Śląska Austriackiego. 1820 roku, po porażstátní památkovou péčí. Chloubou rakouského Slezska. V r. 1820 po podlega ochronie państwowej opieki města histo- městem ce Napoleona, odbył się tutaj drugi kongres jsou četné parky a sady, zejména na obvo- porážce Napoleona se zde konal druhý konrycznej. Chlubą miasta jest wiele parków i mocarstw zwycięskich. Spotkali się na nim du historického jádra. gres vítězných mocností, kdy se sešli zástupogrodów, przede wszystkim na obwodzie tzw. Świętego Przymierza Opava se také ráda chlubí tím, že je rodiš- ciprzedstawiciele tzv. Svaté aliance (ruský car, pruský král, centrum historycznego. (car rosyjski, król pruski, cesarz austriacki) i

B O Opawa zawsze zazielenia się na wiosnę Václav Hon, prezes zarządu, Okresní hospodářská komora Opava

pava je zelená. Parky a zeleň jsou pro ni velice důležitou součástí, na kterou může být po zásluze pyšná. Proslulá úpravou městských sadů byla odedávna. V době, kdypawa bývala hlavním městem, mohla jest zemským także zielona. Parki i zieleń są jejjimi bardzo ważnądokonczęścią ce soupeřit i s nejvybranějšími i miasto może się nimi szczycić.parky velkých a významných Opawa z uporządkowania swoich parkówarchitektoniky, miejskich od dawna. měst. słynie A to co se týkalo celkové zahradní tak Wi czasach, kiedy była głównym miastem ziemskim, swoimi parkami výběru dřevin. Počátky převážné většiny městských sadů mogła mierzyć się zstoletí. najbardziej znanymi parkami i znaczących spadají do 19. Hlavní zásluhu na wielkich vybudování opavmiast. I tosadů zarówno dziedzinie Jan kompleksowej architektury ských má w především Josef Schösler, který ogrodowej, byl purkjak i w kwestii bogactwa i różnorodności drzewostanu. mistrem Opavy v letech 1797 – 1834. Na sklonku 19. století Początki większości parkówpak miejskich sięgają XIXparkové wieku. Główną a na začátku 20. století vznikaly nové plochy,za-a sługę przy budowie parków ma przede wszystkim Jan Josef Schösler, to za původními městskými hradbami. Druhá světová válka który był burmistrzem Opawy w latach 1797 – 1834. Pod koniec XIX i na však neponičila jen budovy, ale značně poškozeny byly také początku XX wieku powstały nowe tereny parkowe i to za pierwotnymi sady a parky. S jejich opravou se následně započalo v padesámurami miejskimi. II wojna światowa nie zniszczyła tylko budynków, tých letech 20. století. Mezi nejvýznamnější zástupce zeleně ale przyniosła znaczne szkody także miejskim parkom i ogrodom. Do v Opavě patří Dvořákovy sady (u Střední zdravotnické škonaprawy zniszczeń przystąpiono w latach pięćdziesiątych XX wieku. ly), Janáčkovy sady (u náměstí Osvoboditelů za Dolním náDo najbardziej znaczących terenów zielonych w Opawie zaliczane są městím), Křížkovského část Ptačího vrchu), parki: „Dvořákovy sady” (kołosady Szkoły(východní dla pielęgniarek), „Janáčkovy sady” Městské (u koupaliště), sadyDolní Svobody (u restaurace Tis(przy placusady Osvoboditelů, za placem náměstí), „Křížkovského kárna), které patří nejmladším sadům, sady U Muzea (u sady” (wschodnia częśćkwzgórza „Ptačí vrch”), Městské sady (przy kąSlezského muzea) a Smetanovy sady, który kterénależy bezpielisku), parkzemského „Sady Svobody” (koło restauracji „Tiskárna”), do najmłodszych parków,na parki (koło Muzeum prostředně navazují sady„UUMuzea” Muzea. V Śląskiego posledních dvou Ziemskiego) i „Smetanovy sady”. W parky ostatnich dwóchrevitalizací. latach wszystkie letech prošly všechny opavské zásadní

opawskie parki przeszły proces gruntownej rewitalizacji.

sierpień 2013

przedstawiciele Anglii i Francji by uzgadniać wspólne kroki przeciwko ruchowi rewolucyjnemu we Włoszech. Aż do powstania ZieFoto:wRoman Konečný mi Morawsko-Śląskiej 1828 roku Opawa była siedzibą urzędów ziemskich. Czeskie rakouský císař) a zástupci Anglie a Francie k życie narodowe na postupu Śląsku zaczęło się rozjednání o společném proti revolučwijać dopiero w drugiej połowie XIX nímu hnutí v Itálii. Až do vzniku zeměwieku Moi Opawa byłav jego ośrodkiem. Prawdziwy ravskoslezské r. 1928 byla Opava sídlem rozwój świadomości czeskiej i czeskiej zemských úřadů. Český národní život se kulzatury dopiero powstanie Republiki čal veprzyniosło Slezsku rozvíjet teprve ve druhé poloCzechosłowackiej w 1918 roku. Popadająca vině 19. stol. a Opava se stala jeho středisw stagnację gospodarka, głównieuvědomění włókiennickem. Skutečný rozvoj českého i później przemysł naatwo české kulturytakże přinesl teprvespożywczy, vznik Českobrała dynamiki (chociaż slovenské republiky v roceniewystarczającej) 1918. Stagnující dopiero z powstaniem hospodářství, zejména połączenia soukenictvíkolejowea později potravinářský průmysl, oživilo,nazistowbyť nego w 1855 roku. Podczas okupacji dostatečně, teprve napojením v r. skiej w latach 1938 – 1945 wželeznice Opawie było 1855. Za nacistické okupace vokręgów letech 1938 centrum jednego z sudeckich Rze-szy 1945 byla OpavaPodczas centrem jedné ze sudetNiemieckiej. ciężkich walk pod ských žup. Při těžkých bojíchznacząca v závěru część drukoniec II wojny światowej hé světovédoznała války byla značná částalbo města pomiasta uszkodzenia uległa škozena neboPo zcela zničena. Powybudowaválce byly zniszczeniu. wojnie zostały postaveny celédzielnice nové obytné čtvrti a průmysne całe nowe mieszkalne i zakłady lové závody, především poprzemysłowe, działającestrojírenského, przede wszystkim travinářského a papírenského průmyslu a w przemyśle maszynowym, spożywczym, průmyslu léčiv. papierniczym i w produkcji lekarstw. Dnes je Opava statutárním městem se Dzisiaj Opawa jest miastem statutowym z zhruba 60 tisíci obyvateli. około 60 tysiącami mieszkańców.

Gastronomia jest wje Opawie kierunkiem studiówoborem Gastronomie v Opavě studijním K by o všechny, kteří se do Opavy přijedou

tokolwiek odwiedzi Opawę, powinien otrzymać gościnę na najwyższym poziomie. podívat, Do dyspozycji gości są na nienejvyšší tylko liczne bylo postaráno úrovrestauracje, bary i puby, ale oczekują na mnonich ni, jsou návštěvníkům k dispozici nejen także wykształceni miejscu specjaliści w hé restaurace, bary na a puby, ale Opava si také dziedzinie turystycznego. młodych vychovává ruchu své vlastní specialisty vOoblasti cestovního ruchu. O mladé pečujeHojedfachowców troszczą sięodborníky Średnia Szkoła nak Střední škola Wyższe hotelnictví a služebaatakże VOŠ, telarstwa i Usług, Technikum, jednak Slezská univerzita. Uniwersytet Śląski (Slezská univerzita). Opavská „hotelówka” hotelovka sbírá na gastronomických Opawska zdobywa na konkursach soutěžích jedno ocenění za druhým. Ať se Obouž se gastronomicznych jedną nagrodę za drugą. jedná czy o čepování o soutěžpiwa, Českýoprodavač, jetnie chodzi opiva, rozlewanie konkurs PROFI Sprzedawca”, GO, TOP GUIDE junior (soutěže talentů „Czeski „PROFI GO”, „TOP GUIDE pro cestovní ruch) či jiné. Škola nabízí jak učňovjunior” (konkurs talentów w ruchu turystycznym),

czy o inne konkursy – sukcesów nie brakuje. Szkoła

oferuje naukę szkole zawodowej, ale także czteroské obory, takwčtyřleté obory s maturitou. Vyšší letnie kierunki maturą. Wyższeuplatnit Techniodborná školazakończone pak poskytuje zájemcům kum (Vyšší odborná škola) daje regionální zainteresowanym se v oblastech rozvoje a řízení turistimożliwość zdobycia pracyprovozu. w dziedzinach rozwoju ky a v řízení hotelového Od akademického roku 2003/2004 získala hotelovka akredii kierowania turystyką regionalną, ale i zatrudnietaci výuce bakalářského studijního 2003/2004 programu nia wkhotelach. Od roku akademickiego Gastronomie, a do turismus. Ta je rea„hotelówka” mahotelnictví akredytację prowadzenia kielizována ve spolupráci s Obchodně podnikatelrunków licencjackich w programie „Gastronomia, skou fakultou Slezské univerzity v Karviné. hotelarstwo i turystyka”. Nauka jest prowadzona Slezská univerzita v Opavě,handlu konkrétně Ústav przy współpracy z wydziałem i przedsięlázeňství, gastronomie a turismu na FPF, která biorczości Uniwersytetu Śląskiego w Karwinie. středoškolákům nabízí Lázeňství a turisUniwersytet Śląski w obor Opawie, konkretnie Inmus, směřuje kGastronomii výchově kvalifikovaných abstytutpak Balneologii, i Turystyki, któ-

ry absolwentom szkół średnich oferuje studia na

kierunkuuplatňujících balneologia i turystyka, wychowuje fasolventů se v oblasti ubytovacích którzy znajdują miejscavolnočasových pracy w dzieachowców, stravovacích služeb a realizace dzinie zakwaterowania, wyżywienia rekreacji aktivit, zejména v lázeňství a turismu.iPro praki oczywiście balneologii i turystyce.gastrocenDo nauk tickou výuku w využívají vysokoškoláci praktycznych studenci wykorzystują Centrum trum, které funguje přímo v areálu Slezské univerzity na Hradecké ulici. Kromě Gastronomiczne, które działa na výuky terenieslouží Unitoto Gastronomické centrum k realizaci odborwersytetu Śląskiego przy ul. Hradecká. Centrum ných kurzů a zážitkové – v poslední Gastronomiczne służy gastronomie (oprócz działalności edudobě si Opavané velice oblíbili například specikacyjnej) także do prowadzenia kierunkowych ální entomofágické při nichž kursów i gastronomiivečery, doznaniowej – w ochutnáostatnim vají různé hmyzí speciality. Populární jsou czasie mieszkańcy Opawy bardzo polubili np.také spedegustace vína, přípravu kávy nebo večery mezicjalne entomofagiczne wieczory, podczas których národní kuchyně. Také tito studenti seznenechají można popróbować różnych specjałów owadów.

Popularnością cieszą się także degustacje wina,

albo wieczory międzynarodową. vkawy soutěžních kláních zukuchnią nás ani ve světě rozhodně Także tutejsi studenci z różnych zahanbit a přivážejí siprzywożą nejednu medaili. Azmagań jsou to konkursowych świeciehodnotili wiele nagród. Dodatkoprávě oni, kteří w nedávno úroveň gastwo właśnie oni niedawno przeprowadzali ocenę ronomických služeb ve dvou stovkách restauragastronomicznych w dwustu restauracjach cíusług po celém Moravskoslezském kraji. Není bez zajímavosti, že ocenění kvality služeb siCertyﬁkat odneslo w województwie morawsko-śląskim. pouze 22 z tylko nich. 22 A vz jaké si tedy v saotrzymało nich.restauraci W jakiej restauracji w motné SlezskáUniwersytet univerzita OpawieOpavě zatem pochutnám? najlepiej ucztować? předala certifikát restauraci U Tiskárny,UUTiskárSouŚląski wydał certyﬁkaty restauracjom: du, Marco, Náhonu, U Tří jablony, San U Soudu, SanOliver, Marco,UOliver, U Náhonu, U Tří ní, Středověké pivnípivní sklepy, HotelHotel & Restaurant jabloní, Středověké sklepy, & RestauIberia, U Bílého koníčka neboczy restauraci Hoterant Iberia, U Bílého koníčka restauracji Holutelu Katharein. Katharein.

2 BIZNES BEZ GRANIC

Nowiny RACIBORSKIE • wtorek, 27 sierpnia 2013 r.

Klejnoty kultury w Opawie – teatr i muzeum D

o najbardziej znaczących i znanych opawskich instytucji w dziedzinie kultury należy Śląskie Muzeum Ziemskie – najstarsze publiczne muzeum na terenie dzisiejszej Republiki Czeskiej, i Teatr Śląski z ponaddwustuletnią tradycją. Oba te miejsca są wielką atrakcją dla turystów. Śląskie Muzeum Ziemskie Mówi się, iż Śląskie Muzeum Ziemskie jest symboliczną bramą do Śląska. Bogate zbiory, przede wszystkim z obszaru czeskiego Śląska, północnych i północno-wschodnich Moraw, obejmują różnorodne eksponaty, od przyrody żywej i nieożywionej, poprzez prehistorię,

historię, aż po historię sztuki. Jego początki sięgają 1814 roku. Z liczbą 2,4 mln eksponatów jest trzecim największym muzeum w Republice Czeskiej. W muzeum jest dzisiaj czynnych sześć ekspozycyjnych budynków i terenów: w Opawie są to historyczny główny budynek ekspozycyjny i Muzeum Petra Bezruča przy ulicy Ostrožná, Arboretum Nový Dvůr we wsi Stěbořice, Pomnik II wojny światowej we wsi Hrabyně, Kompleks Umocnień Czechosłowackich Hlučín-Darkovičky i Chata Petra Bezruča w Ostravicy. Muzeum corocznie przygotowuje około 30 wystaw, specjalną uwagę poświęcając historii i przyrodzie Śląska i

tematyce II wojny światowej. Oprócz tego Muzeum prowadzi także badania podstawowe i stosowane. Teatr Śląski Początki teatru w Opawie związane są z działalnością edukacyjną liceum jezuickiego, które zostało tutaj otwarte w 1630 roku. Uczniowie organizowali łacińskie gry szkolne w domu studenckim, a także na placu przed kościołem. Zakon Jezuitów później jednak został rozwiązany (wraz z nim także liceum), a zastępstwem stały się przedstawienia wspólnot koczujących, o których pierwsze wzmianki w Opawie pojawiają się w 1745 roku. Kamień węgiel-

ny pod budowę dzisiejszego budynku teatru został położony 1 maja 1804 roku, a teatr zaczął działalność 1 października 1805 roku przedstawieniem Karl der Kühne (Karol Śmiały) w wykonaniu członków wspólnoty aktorskiej dyrektora Karla Flebbe. W latach 1882 – 1883 teatr został przebudowany według projektu Eduarda Labickiego. Po pożarze 16 czerwca 1909 roku F. Moser przeprowadził adaptację wnętrz. Następna zmiana fasady miała miejsce po 1945 roku. Działalność profesjonalnej czeskiej sceny rozpoczęła się 30 września 1945 roku, a opera zaczęła działać 27 października tego samego roku. W latach 1955 – 1957 został dobudowany

Zrekonstruowany budynek Muzeum Ziemskiego ukrywa nowoczesną ekspozycję

budynek administracyjny. Rok 1986 oznaczał początek przygotowań do całkowitej rekonstrukcji budynku, która przebiegała

od stycznia 1990 roku do września 1992 roku. Teatr Śląski ma dwa zespoły: dramatyczny i operowy.

Magistrala Śląska jest najpiękniejszą trasą rowerową w kraju urystyka rowerowa kwitnie także w Opawie. Dla miłośników dwóch kółek, aby mie li je s zc ze lep s ze widoki z siodełek swoich rowerów, zbudowano 111-ki-

lometrową trasę rowerową o ponadregionalnym znaczeniu, tzw. Magistralę Śląską. Łączy ona Jeseník, Krnov, Opawę, Krawarz i jezioro w Hulczynie.

Nową trasę rowerową aktywnie na rowerze otworzył prezydent Opawy Zdeněk Jirásek (na pierwszym planie)

Budowę rozpoczęto pod koniec lata 2010 roku. Prace budowlane trwały sukcesywnie na terenie wszystkich gmin, przez które trasa prowadzi. Jako pierwszy wybudowano odcinek pomiędzy miejscowościami Krnov i Úvalno. Na teren województwa morawsko-śląskiego trasa wkracza w okolicy górskiej wioski Rejvíz, która jest znana ze swoich jezior mchowych i torfowisk. Dalej prowadzi chronionymi terenami parku krajobrazowego Jeseník do wiejskiego rezerwatu historycznego Heřmanovice. Następnie rowerzyści korzystają z drogi publicznej II klasy i jadą, przez Holčovice, aż do miasta Město Albrechtice. Dalej trasa towarzyszy biegowi rzeki Opa-

Zatopiony kamieniołom służy do rekreacji

znane jako „Sádrák”. Nazwa pochodzi stąd, że wcześniej wydobywano tutaj kamień gipsowy. Według najstarszych dokumentów, początek wydobywa-

nia gipsu kamiennego na Śląsku Opawskim można datować na 1849 rok, ale wtedy chodziło o wydobywanie głębinowe. Kopalnia odkrywkowa na miejscu dzisiejszego jeziora „Stříbrné

FOT. TADEÁŠ JENÍK

zęstym miejscem odwiedzin, głównie podczas gorących letnich miesięcy, jest jezioro oﬁcjalnie nazywane „Stříbrné jezero”, ale wśród mieszkańców Opawy

wica i równocześnie prowadzi granicą z Polską aż do miasta Krnov. Następnymi wioskami są Brumovice, Skrochovice, Holasovice, Držkovice i Vávrovice. Z Opawy trasa wiedzie nas do miejsca Malé Hoštice i dalej koło pałacu w miejscowości Velké Hoštice aż do Krawarza. W Krawarzu mamy dwa warianty kontynuowania drogi do wielkiego jeziora „Hlučínské jezero”, a obie trasy prowadzą po nieoznakowanych odcinkach. Pierwszą możliwością jest podążanie trasą dla łyżworolek do miejscowości Mokré Lazce i następnie drogą III klasy przez miejscowości Lhota, Smolkov, Háj ve Slezsku i Jilešovice i most na rzece Opawa. Następnie tra-

sa skręca do jeziora, przy którym łączy się z trasą nr 6128. Po okrążeniu jeziora Magistrala Śląska łączy się ze Szlakiem Bursztynowym (Jantarová stezka) nr 5, który jest długodystansową trasą o znaczeniu międzynarodowym. Drugim wariantem jest wybranie drogi przez rezerwat przyrody „Koutské a Zábřežské louky”, skąd trasa prowadzi przez żwirownię wzdłuż stawu „Nezmar” w mieście Dolní Benešov. Dalej szlak wiedzie do mostu na rzece Opawa za miejscowością Jilešovice, skąd już reszta drogi jest identyczna jak w wariancie pierwszym. Nowy odcinek tej długodystansowej trasy, konkretnie pomiędzy miejscowościami Krnov

jezero” została otwarta dopiero w 1956 roku. Kamieniołom powstał w miejscu, gdzie wcześniej było pole. Już w latach 1961 – 1963 stwierdzono na nim przesiąkanie wody, a w 1964 roku pojawił się prąd wody na tyle mocny, że nie dało się go zatamować. Woda tryskała na wysokość 10 metrów i kamieniołom został w ciągu jednego miesiąca całkowicie zatopiony. Większość urządzeń (bagry, buldożery itp.) udało się wywieźć, a w głębinowych dołach zostało tylko wyposażenie nieruchome (np. tory kolejowe). W wyniku zatopienia kamieniołomu w Opawie powstało jezioro o całkowitej powierzchni 6 hektarów i objętości 750 tys. m3 wody. Długość jeziora to prawie 600 metrów, szerokość maksymalna

200 metrów, średnia głębokość to 12 metrów, ale największa głębokość dochodzi do 17 metrów. Zatopienie kamieniołomu oznaczało deﬁnitywne zakończenie wydobywania kamienia gipsowego w dzielnicy Kateřinky. Po tym trwały tutaj już tylko prace rekultywacyjne i rewitalizacyjne, które zostały zakończone w 1970 roku. Dziś „Sádrák” jest ulubionym kąpieliskiem naturalnym, z którego korzystają nie tylko mieszkańcy Opawy, ale także liczni goście z Polski, gdyż granica państwowa przebiega tylko około 2 km na północ od tego miejsca. Aktualnie są kontynuowane działania przygotowujące rewitalizację całego terenu. Projekt pochłonie ponad 80 milionów koron i będzie ﬁnansowany

– Opawa – Velké Hoštice, został uroczyście otwarty w ostatnim dniu maja tego roku. Jego długość wynosi 33 km. Prowadzi rowerzystów w pobliżu rzeki Opawa i ma głównie asfaltową nawierzchnię. W niektórych miejscach, w których nie można było położyć asfaltu, mamy drogi szutrowe. Całkowite koszty budowy trasy rowerowej wyniosły ponad 66 milionów koron, z czego 85% sﬁnansowała Unia Europejska w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego „NUTS II Moravskoslezsko”. Pozostałe środki pochodziły od miast i gmin leżących na trasie, a największy udział wniosły Opawa i Krnov.

FOT. VLADIMÍR ŽUREK

Zatopiony kamieniołom na przedmieściach Opawy, tzw. „Sádrák”, dostarcza dużo atrakcji

przez państwo w ramach działań rewitalizacyjnych po wcześniejszej działalności górniczej.

Najstarsze kościoły w Opawie są magnesem ruchu turystycznego J

edną z największych atrakcji turystycznych Opawy są zabytki historyczne, głównie kościoły, które są prawdziwą ozdoba architektury miejskiej. XIII wiek – Konkatedra Wniebowzięcia NMP Konkatedra wybudowana przez zakon krzyżacki jest najbardziej znaczącym zabytkiem gotyckim Opawy. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą już z 1216 roku. Dzisiejszy budynek kościoła pochodzi z XIV wieku. Ze swoim olbrzymim ostrym dachem, południową wieżą, w dolnej części wczesnogotycką, na górze zakończoną barokową latarnią, i z niedokończoną wieżą pół-

nocną z blankami, tworzy widoczną dominantę miasta. Jest wzorcowym przykładem północnoniemieckiego gotyku cegieł palonych, w którym widoczny jest wpływ Wrocławia. Po pożarze w 1689 roku wnętrza przebudowano w stylu barokowym. XIII-XIV wiek – Klasztor minorytów z kościołem Ducha Św. Kościół został wybudowany przed 1289 rokiem. Pierwotnie gotycki budynek, prawdopodobnie z dwoma nawami, został w XVII wieku przebudowany i uzyskał przestrzeń z jedną nawą z wieloma kaplicami bocznymi. W przylegającym kompleksie klasztoru minorytów zachowała się, pochodząca

z czasów powstawania w 1238 roku, sala kapitulna i zimowy refektarz ze zdobieniami freskowymi pochodzącymi z XVIII wieku. W klasztorze, w ciągu kilku wieków jego istnienia, działał wojskowy szpital, sąd ziemski, ziemski dyrektoriat ﬁnansów, urząd podatkowy, urzędy szkolnictwa itp. Od XVI wieku zasiadały tutaj sejmy książęce i sądy stanowe księstwa opawskiego, a także trzymano tutaj księgi ziemskie. Koniec XIV wieku – Kaplica Św. Krzyża (Kaplica Szwedzka) Ten ośmioramienny centralny budynek z rogowymi ﬁlarami, pierwszy raz wspomniany w 1394 roku, zbudował opawski książę Přemek I jako świąty-

nię żałobną. Do dolnej części kaplicy z kamienia łupanego nawiązuje część górna z cegieł bez tynku, z tuﬁtowymi elementami architektonicznymi. Jest nazywana Kaplicą Szwedzką, bo ponoć służyła Szwedom podczas wojny trzydziestoletniej do mszy reformacyjnych i jako punkt wsparcia. Za czasów cesarza Józefa II kaplica została zdesakralizowana, a następnie była wykorzystywana jako magazyn, później jako spichlerz. W 1907 roku została przez Ziemię Śląską odkupiona za 9000 koron i odnowiona. Podczas prac renowacyjnych zostały odkryte resztki fresków z XV wieku. Później kaplica funkcjonowała jako kaplica cmentarna.

XVII wiek – Kościół Św. Wojciecha Na miejscu małego kościoła gotyckiego w latach 1675 – 1679 jezuici zbudowali, według wzoru Il Gesu w Rzymie, imponujący budynek. Triumfalistyczna fasada kościoła z jezuickimi świętymi we wnękach została skierowana w kierunku placu jako symbol ponownie mocnej obecności wiary katolickiej w mieście. Zadanie ozdobienia freskami otrzymał od jezuitów František Řehoř Ignác Eckstein. Duża część jego fresków została jednak zniszczona w 1945 roku. Przed kościołem postawiono słup maryjny wzorowany na słupie maryjnym z wiedeńskiego placu „AmHof” (Na dworze) z pierwszej połowy XVIII wieku, poprawianym w 1869 roku.

BIZNES BEZ GRANIC 3

Nowiny RACIBORSKIE • wtorek, 27 sierpnia 2013 r.

ulczyn, który leży u podnóża Pogórza Hulczyńskiego w Płaskowyżu Głubczyckim nad szerokim korytem rzeki Opawy, jest jednym z naturalnych centrów byłego powiatu opawskiego. Jest tu wszystko, czego tylko turyści mogą zapragnąć: rozległe tereny sportowe, możliwości rekreacyjne, jezioro, czechosłowackie fortyﬁkacje, muzeum i nawet własna telewizja. Do dyspozycji turystów jest miejscowy Areał Sportowo-Rekreacyjny nad rozległym lustrem jeziora. Dużą atrakcją turystyczną, którą oferuje

Hulczyn, jest teren z fortyﬁkacjami wojskowymi w miejskiej części Darkovičky. Miasto jest bogate w liczne pamiątki kultury. Do najbardziej znaczących należy kościół ewangelicki (znany też jako czerwony), zamek z parkiem, w którym ma siedzibę muzeum i centrum informacji i kultury, paraﬁalny kościół Św. Jana Chrzciciela, willa nr. ew. 762, czyli dom mieszkalny zbudowany w stylu tzw. moderny indywidualistycznej, według projektu znanego architekta Lubomíra Šlapety, czy też nietypowe mauzoleum rodziny Wetekamp.

Okolice Hulczyna są idealne dla turystyki pieszej. Prowadzi tutaj kilka oznakowanych tras, którymi można dotrzeć do interesujących punktów i miejsc w pobliskiej okolicy. Ciągle rozwija się także turystyka rowerowa – Hulczyńsko przecina sieć tras rowerowych o lokalnym, regionalnym i międzynarodowym znaczeniu, co oczywiście podwyższa jego prestiż. Bardzo wygodne jest położenie na łącznicy miast Opawa i Ostrawa, a także bliskość granicy państwowej. Hulczyn dziś obejmuje także miejskie części Bobrovníky i Darkovičky.

FOT. ROMAN KONEČNÝ

Hulczyn – relaks nad wodą i pozostałości II wojny św.

Ceglany kościół ewangelicki jest jednym z symboli Hulczyna

o świadectwo II wojny światowej może dumnie nosić miano „europejskiej jedynki” pośród stałych systemów fortyﬁkacyjnych, przede wszystkim dzięki swoim niepowtarzalnym, nietypowym i przy t ym nowoczesnym rozwiązaniom w dziedzinie muzealnictwa. Można tutaj zobaczyć lekki budynek wzór 37A, a także trzy bunkry, które podczas wojny

FOT. SZMO

Kompleks umocnień z lat trzydziestych Hulczyńskie jezioro. Nudyzm i festiwal muzyczny H T Bunkier czechosłowackiego umocnienia pogranicza

należały do morawsko-ostrawskiego odcinka linii ciężkich fortyﬁkacji z lat 30. Chodzi o bunkier MO-S18 „Obora”,

bunkier MO-S19 „Alej” i bunkier MO-S20 „Orel”. Głównym obiektem ekspozycyjnym jest bunkier „Alej”, który został zrekonstruowany do stanu z roku 1938. Wszystkie bunkry mają wyposażenie i uzbrojenie. Kompleks od 1992 roku jest częścią Śląskiego Muzeum Ziemskiego, które przy współpracy z armią i miastem Hulczyn co roku organizuje tutaj pokazy walk i techniki wojskowej.

ulczyńskie jezioro jest uważane za jedno z najpiękniejszych kąpielisk na północy Moraw, jego woda jest cały czas jedną z najczystszych w kraju. Na brzegu zbiornika wodnego o powierzchni 130 ha, który znajduje się w bliskim sąsiedztwie miasta, został niedawno zbudowany Areał Sportowo-Rekreacyjny. Dzięki temu są tu idealne warunki do uprawiania sportu, a także do rozrywki i wypoczynku. Latem odwiedzający Areał mogą się kąpać w jeziorze, w przygotowanym basenie i w brodziku dla dzieci. Część plaży jest wydzielona dla nudystów. Plaże zostały odpowiednio wyposażone i przystosowane do uprawiania takich sportów jak: siatkówka, tenis, piłka nożna, minigolf, kręgle ruskie i tenis stołowy. Swoje usługi oferuje także autokemping.

Możliwe jest także zakwaterowanie w pensjonacie, który został wybudowany bezpośrednio w Areale. Do dyspozycji jest wyciąg do nart wodnych, wypożyczalnia łódek i rowerów wodnych. Powierzchnia lustra wody jest idealna do uprawiania żeglarstwa i windsurﬁngu. Ofertę uzupełnia sieć restauracji, bufetów i kiosków. Tutejszy Areał jest podczas miesięcy letnich świetnym miejscem do organizowania imprez kulturalnych. Wśród nich warto wymienić chociażby „Valník na výletě”, street basketbal, święto piwa i tradycyjny główny punkt sezonu na początku sierpnia, kiedy odbywa się dwudniowy muzyczny festiwal „Štěrkovna Open Music”. Coraz bardziej popularne są także „Zodiac party” – kombinacja dnia sportu i muzyki elektronicznej.

raina, o której prezydent Vác lav K laus podczas swojej ostatniej, zeszłorocznej wizyty w województwie morawsko-śląskim powiedział, iż nigdzie nie zobaczył ziem tak dziewiczych, jak tutaj. „Jechaliśmy czterdzieści kilometrów i nie natknęliśmy się na żadne miasto. Tego już chyba nigdzie nie ma”, powiedział wtedy. I właśnie scenerie przyrodnicze okolicy przynoszą dumę miastom

Vítkov i Budišov nad Budišovkou. „Dzielimy wspólny los,” mówi z uśmiechem burmistrz Vítkova Pavel Smolka, „w dobrym i złym.” Przepiękne scenerie przyrodnicze, cele turystyczne dla rowerzystów i piechurów, pogoda i spokój bez nawałnicy turystów. Z drugiej strony, w porównaniu z pozostałymi częściami powiatu, wysokie bezrobocie, niewystarczające połączenia transportowe, bo-

Były prezydent Václav Klaus rozmawia z rodzeństwem Jana Zajíca – ludzkiej pochodni z roku 1969

Szlak łupkowy

est to poszerzona przyrodnicza ekspozycja Muzeum Łupków (Muzeum břidlice). Trasa wyznaczona jest od stacji kolejowych Budišov n. B., Svatoňovice i Čermná ve Slezsku. Bezpośrednio w terenie turysta może poznać historię wydobywania łupanego łupka ilastego, specyﬁczne warunki przyrodnicze i topograﬁę wiosek, przez które przechodzi. Odkryje także kilka zlikwidowanych kopalni, malownicze hałdy łupkowe czy jeziorka w zatopionych wyrobiskach. Szlak prowadzi przez Woodboys, starą kopalnię z XIX wieku, Lesní zátiší, gdzie znajduje się nie tak dawno jeszcze czynna kopalnia Staré Oldřůvky, Starooldřůvecký důl, pozostałości dawnego młyna i stare kopalnie, które znajdziemy na terenach

lączki miejsc „na końcu świata”. „Nie mamy tutaj żadnej sali gimnastycznej, ani boiska sportowego. We własnym budżecie na to nie mamy środków, a z wnioskiem o dotację w województwie nam się nie udało” – wzrusza ramionami zastępca burmistrza Patrik Schramm. Jednak oba miasta nie mają zamiaru pogodzić się z losem prowincjonalnych miasteczek. „Przygotowujemy budowę strefy ekonomicznej, do której chcemy przyciągnąć podmioty gospodarcze i w ten sposób obniżyć bezrobocie, przeprowadziliśmy ocieplenie bazy turystycznej w Klokočovie, w kempingu w Podhradí zbudowaliśmy nowe urządzenia socjalne. Dla mieszkańców i odwiedzających nasze miasto organizujemy w ciągu roku kilka kulturalnych i społecznych imprez” – burmistrz Vítkova wylicza działania z ostatniego czasu. „My robimy kanalizację, dobudowujemy szkołę, ocieplamy. No i przed dwoma laty reaktywowaliśmy tradycję

wojskowych. Następnie wiedzie przez miejsce Na Skalce, dzisiaj już zatopioną głębinową kopalnię łupków, przez dolinę Oldřůvki, Čermenski młyn, gdzie zachował się budynek administracyjny wydobywającej ﬁrmy i przez tereny nad Čermenskim młynem z zachowaną sztolnią upadową i szybem wydobywczym największej miejscowej kopalni głębinowej. Dalej szlak prowadzi do lokalizacji Žlutý květ. Tam można zobaczyć kilka interesujących atrakcji, na przykład drewnianą sztolnię, sztolnię wydobywczą Žluté písky, sztolnię badawczą Žlutý květ, kamieniołom Lelkův lom albo zatopioną sztolnię z jeziorkiem kamieniołomu. W ramach szlaku edukacyjnego można jeszcze odwiedzić trzypiętrową kopalnię Černý důl, która jest miejscem chronionym jako znaczące zimowisko nietoperzy.

słynnej akcji „Budišovské letnice,” – uzupełnia go zastępca burmistrza Budišova. To, co oba miasta również łączy, to olbrzymi potencjał w sferze ruchu turystycznego, turystyki rowerowej i agroturystyki. Ale to nie wszystko. Przyszłością może być także turystyka tematyczna, w tym przypadku poświęcona historii działalności kopalnianej albo wydobywaniu łupków. Atrakcją mogą być też wykorzystane w przyszłości tereny wojskowe Libavá. Ta bardzo interesująca lokalizacja w sąsiedztwie jest teraz jednak bardziej minusem. „Kierownictwo województwa morawsko-śląskiego nie przywiązuje wagi do rejonu Libavá bo leży on tuż przy skraju województwa. Więc na razie dzielimy wszystkie minusy, wady i ograniczenia sąsiedztwa z wojskowymi, przy czym państwo nie myśli o żadnej rekompensacie dla nas” – wyjaśnia Smolka i dodaje: „Zupełnie inna sytuacja jest w sąsiednim województwie, które się z gminami o takim

Malownicze zakątki koło rzeki Morawicy są bardzo popularne wśród miejscowych wędkarzy

ograniczeniu i brzemieniu ﬁnansowo rozlicza”. Jeszcze jedną rzecz mają oba miasta wspólną: chodzi o pierwsze wzmianki pochodzące z 1301 roku. „Ten pierwszy zapis historyczny opisuje zdarzenie, kiedy jakiegoś złodziejaszka z Budišova przywieźli do sądu w Vítkovie”– uśmiecha się vítkovski burmistrz Smolka. „A nie zdarzyło się to przypadkiem na odwrót? Może ten łobuz był z Vítkova i sądzili go w Bu-

Tajemnicze ruiny zamku Vikštejn

FOT. ROMAN KONEČNÝ

Dziewicza kraina na końcu świata

dišovie?”– rozważa z poważną miną zastępca burmistrza Schramm. Jedną z ikon Vítkova jest Jan Zajíc, miejscowy chłopak, który w akcie protestu przeciw ówczesnej okupacji kraju przez wojska Paktu Warszawskiego, a także w proteście przeciw zwycięstwu komunistów w lutym 1948 roku, dokonał samospalenia. Było to 25 lutego 1969 roku w Pradze. Jego imię nosi także plac w Vítkovie.

Zamek Vikštejn powstał prawdopodobnie w połowie XIII wieku, a nazwę zyskał od swojego założyciela, którym był Vítek z Kravař. Warownia służyła do obrony południowej części księstwa opawskiego. W 1648 roku śląski ziemski przywódca Gonzaga kazał zamek wysadzić w powietrze. W 1657 roku zamek zrekonstruował Vilém Alexandr Oderský z Lidéřova. W latach 1774 – 1776 w miejscowości Dubová został zbudowany pałac, a zamek pozostawiono swojemu losowi, w wyniku czego opustoszał i zamienił się w ruinę. Od XIX wieku na zamku są organizowane wykopaliska archeologiczne. Już w 1856 roku zostały tutaj znalezione monety, później ostrogi, resztki uprzęży koni, broń, zamki, gwoździe, odważniki, narzędzia kowali i różnie kolorowane kaﬂe z wypalonymi reliefami (ponoć z XV – XVII wieku). W piwnicy, pod wielką wieżą, znaleziono ludzkie kości, a w tajnym sklepieniu nawet szkielet prawdopodobnie zamurowanej kobiety. Te znaleziska jednak Ruiny zamku Vikštejn służą kilka razy w roku niezależnym się nie zachowały. W latach siedemdziesiątych XX wieku imprezom kulturalnym zamkowe ruiny poddano renowacji.

4 BIZNES BEZ GRANIC

Nowiny RACIBORSKIE • wtorek, 27 sierpnia 2013 r.

ulczyńsko to malownicza kraina rozległych i żyznych łanów, zielonych lasów i wód, rozpościerająca się w północno-wschodniej części powiatu, w pobliżu czesko-polskiej granicy. Nie jest tylko nazwą geograficzną, ale także fenomenem nowoczesnej czeskiej historii. Ma za sobą bardzo specyficzną drogę rozwoju. Obszar wielkości 316 km2 z największym miastem Hulczynem cechował po roku 1742, kiedy został częścią państwa pruskiego, nieco odmienny rozwój społeczny i ekonomiczny, niż resztę powiatu. To oczywiście zostawiło swój ślad w losach, kulturze i myśleniu tutejszych ludzi, a efekty tej odmienności możemy śledzić do dnia dzisiejszego. W 1920 roku ta część niemieckiego powiatu Racibórz, w której przeważała po morawsku mówiąca ludność (tzw. Morawcy), została przydzielona do nowo powstałej Republiki Czechosłowackiej. Na podstawie dyktatu monachijskiego nazistowskie Niemcy przyłączyły w październiku 1938 roku Hulczyńsko wprost do Altraichu, a nie do Sudetengau. Najbardziej brzemiennym skutkiem tej decyzji był obowiązek służby wojskowej w Wehrmachcie, w wyniku czego miejscowa ludność doznała wielu cierpień i wielkich ofiar w ludziach.

Oprócz piękna przyrody, Hulczyńsko opływa także bogactwem zachowanych pamiątek kultury, wielu atrakcji architektonicznych i rzemieślniczych, pracowitością ludzi, a zwłaszcza gościnnością i przyjacielskim duchem. Miejscowa ludność nie zapomina o utrzymywaniu ciągle żywych zwyczajów i obyczajów, zatem nikogo nie dziwi, że Hulczyńsko poza tym wszystkim, prezentuje się także jako tzw. „region odpustowy”, który oferuje tradycyjne odpustowe i kiermaszowe uroczystości. Odpust to świętowanie święta patrona, któremu został poświęcony kościół w danej miejscowości. Kiermasz (Karmaš) to święto przypominające dzień wyświęcenia kościoła w konkretnej paraﬁi. Uroczystości te mają ma miejsce w całym regionie, największe można przeżyć w miejscowościach Kravaře ve Slezsku, Kravaře-Kouty, Píšť albo Kobeřice. Zwłaszcza uroczystość w tej pierwszej miejscowości jest szeroko znana. Ów odpust ma już 100 lat tradycji i jest największym odpustem na Morawach i drugim największym w całym kraju – zaraz po odpuście Matějská pouť w Pradze. Co roku odbywa się podczas przedłużonego weekendu około 24 sierpnia (piątek – poniedziałek), a więc w terminie, który jest najbliższy świętu patrona kościoła czyli św. Bartłomieja w Krawarzu.

FOT. ROMAN KONEČNÝ

Odpustowe Hulczyńsko to historyczny fenomen

Odpust. W tradycyjnej uroczystości uczestniczy regularnie także najbardziej ulubiona Miss w historii Republiki Czeskiej, rodaczka z Krawarza, Monika Žídková (druga z prawej).

Krawarz – miasto z prawie 800-letnią tradycją M

iasto Krawarz cieszy się w ostatnim czasie dużą popularnością. Co stoi za jego sukcesem? Kompleks Buly Aréna z popularnym Aquaparkiem, odpust, wiele imprez kulturalnych, które gmina organizuje, golf, działające stowarzyszenia i organizacje, czy ciekawostki i zabytki historyczne Krawarza? Chyba wszystko po trochu. Miasto leżące na ponad 19 kilometrach kwadratowych i mające prawie 7 tysięcy mieszkańców jest

podzielone na trzy części: Kravaře, Kouty i Dvořisko. Pierwsze wzmianki o Krawarzu pochodzą z 1224 roku. Miasto może się pochwalić nazwiskami znanych rodaków, czy osób, które z miastem łączy dzieciństwo albo całe życie. Są to między innymi architekt Josef Seyfried, pisarka Ludmila Hořká, tenor Ivo Žídek, historyk literatury i teoretyk Josef Jařab, trener hokejowy Alois Hadamczik czy Miss Republiki Czeskiej Monika Žídková.

Bolatice – spójność i tradycje

roku. Pierwsze miejsce w Województwie Morawsko-Śląskim w konkursie Wioska 2008 roku. Trzecie miejsce

FOT. HERBERT PAVERA

tarodawna wieś śląska. Pierwsze miejsce w województwie morawsko-śląskim w konkursie Wioska 1999

Malownicze krajobrazy Bolatic

Podczas spacerowania po Krawarzu na pewno nie możemy ominąć kompleksu sportowego Buly Aréna. Szeroka oferta terenów sportowych, hotel, nowoczesny aquapark i wielofunkcyjne boisko dla dzieci, to wszystko zostało skoncentrowane w kompleksie Buly. Krawarz to dziś także golf. Tutejszy klub golfowy „Zámecký golfový club Kravaře” został założony w 1996 roku i burzy mit, że chodzi o sport zamknięty w szuﬂadce snobistycznych rozrywek. Miasto jest również świet-

w kategorii do 20 tysięcy mieszkańców w prestiżowym międzynarodowym konkursie jakości życia LivCom Awards 2009. Liczba mieszkańców: 4400. Położenie: południowa część Pogórza Hulczyńskiego, 6 km na północny wschód od miasta Krawarz, 20 km od Opawy i 25 km od Ostrawy. Czy są potrzebne jeszcze dalsze wskazówki? Można do nich zaliczyć także skrupulatną czystość, pracowitych mieszkańców i bardzo troskliwego wójta. Witamy w Bolaticach. Wójt Herbert Pavera jest prezesem stowarzyszenia „Sdružení obce Hlučínska”, które łączy wszystkie 27 samodzielnych miast i gmin z terenu całego Hulczyńska i które koncentru-

nym miejscem dla turysty rowerowego. Ma trasę rowerową o długości 3300 metrów, która jest oddzielona od ruchu drogowego oraz trasę służącą miłośnikom łyżworolek. Nie brakuje tutaj także zabytków historycznych. Miejscowy zamek w formie czteroskrzydłowej dwupiętrowej budowli, z wewnętrznym prostokątnym dziedzińcem i ośmioramienną kaplicą i z wysoką kopułą, pochodzi z czasów przebudowy w szczytowej fazie baroku w latach 1721 – 1728. Warto

je się głównie na współpracy w dziedzinie ruchu turystycznego, kultury i promocji regionu jako całości. Bolatice swoich aspiracji nie ograniczają „tylko” do regionu. Współpracują także z czterema zagranicznymi miastami (w Polsce, w Niemczech, na Węgrzech i w Słowacji), z którymi organizują głównie pobyty wymienne i spotkania młodych ludzi. Bolatice są słynne także poza granicami regionu ze swojej wyjątkowej działalności kulturalnej. Chodzi w niej przede wszystkim o odrodzenie, a następnie utrzymanie tradycji ludowych. W Bolaticach coś się dzieje przez cały rok – poczynając od karnawału z balami, a kończąc na wspólnym śpiewaniu kolęd. Można tutaj razem

odwiedzić także kaplicę św. Michała, kaplicę św. Floriana, narodowy pomnik przyrody „Odkryv” w dawnym wyrobisku koło Krawarza czy rezerwat przyrody „Koutské a Zábřežské louky”. Budowlą, której w mieście nie można przeoczyć, jest kościół św. Bartłomieja, którego najstarsza część – biała renesansowa wieża – pochodzi z pierwszej połowy XVI wieku. Z patronem kościoła – świętym Bartłomiejem – wiąże się także tradycyjny i bardzo ulubiony krawarski odpust.

z miejscowymi pożegnać karnawał („masopust”), przywitać wiosnę, uczestniczyć w imprezach, takich jak stawianie i ścinanie majówki, spotkanie seniorów, HlukFest, Strassenfest, Dzień straszydeł z pochodem z lampionami, Droga do bajki i wielu, wielu innych. Organizatorami miejscowych imprez są gmina lub któreś z tutejszych 22 oﬁcjalnych stowarzyszeń i wspólnot (łącznie z tymi „nieoﬁcjalnymi” ich jest ponad 30). Jeżeli chcecie zwiedzać godne uwagi zabytki i piękne miejsca przyrodnicze tej ziemi to można polecić kościół św. Stanisława, kąpielisko, skansen tradycji i rzemiosła ludowego, trasy rowerowe, zamek czy szlak edukacyjny prowadzący lasem „Chuchelenský les” z

Herbert Pavera

miejscem do wypoczynku „Pinkadélko”. Lubiącym aktywnie spędzać czas Bolatice oferują także nową, wielofunkcyjną halę sportową otwartą w 2006 roku, kąpielisko, boisko klubu piłkarskiego czy kompleks sportowy „Ruždina – Maracana”.

radec nad Moravicí jest słusznie nazywany klejnotem Opawska lub perłą Śląska. Trudno gdzie indziej znaleźć w promieniu kilku kilometrów malownicze mias teczko, cudowny zamek kuszący turystów, gości weselnych czy ﬁlmowców, przepiękną krainę czy dolinę rzeki Morawicy, które wybierają miłośnicy przyrody i sportu, i które należą do najpiękniejszych w całej republice. Jest to miejsce z niezwykłą historią. Już nawet dzięki swojemu położeniu należy do najstarszych siedlisk na terenach Czech. Bogato ukształtowany teren, głębokie lasy, przepiękne doliny, gęsta sieć oznakowa-

nych szlaków turystycznych i trasy rowerowe zapewniają dogodne warunki do turystyki pieszej, rowerowej i do wędkarstwa. Najbardziej atrakcyjnym miejscem jest zamek, dawny książęcy zamek Przemyślidów, który został w 2001 roku wpisany na listę pomników kultury narodowej. Największy wpływ na jego dzieje miał ród Lichnovskich. Pałac Biały oferuje gościom do zwiedzania dwie trasy, samodzielną ekspozycję historyczną i galerię. Częścią kompleksu jest także nowogotycki Pałac Czerwony i Biała Wieża. Hradec to jednak nie tylko zamek. Warto zobaczyć oprócz niego także kościół św. Piotra

i Pawła z XVI wieku, drogę krzyżową Kalwaria Śląska, unikatowy zbiór pozostałości fortyﬁkacji ziemnych, tzw. „szans” z czasów walk śląskich, które dały imię najnowszej atrakcji turystycznej miasta czyli wieży widokowej Szansa (Šance). Stoi ona na wysokości 522 m i roztacza się z niej przepiękny widok na Opawsko i pasma górskie Jeseníky i Beskydy. Nie możemy zapomnieć także o kanale do papierni o długości 3,5 km, który prowadzi poprzez trzy tunele i dwa akwedukty. W Hradcu jest galeria z muzeum „Městská galerie a muzeum”, sala teatralna i koncertowa, kino, biblioteka o funkcji regionalnej i centrum informacyjne.

Działa tutaj miejscowe koło organizacji Matice slezská. Żywą tradycją są imprezy strażackie, zwyczaje ludowe, odpusty i jarmarki. Odwiedzający mają możliwość noclegu w licznych placówkach oferujących dobre warunki zakwaterowania, od hoteli, pensjonatów przez noclegownie aż po autokemping. Działa tutaj także wiele restauracji i barów typu fast food. Aktywnym sportowo, Hradec oferuje kąpielisko, naturalne kąpielisko, korty tenisowe, basen kryty, halę wielofunkcyjną, boisko piłkarskie i do siatkówki. Można też spędzać czas w siodle lub wziąć udział w organizowanych corocznie spływach rzeką Morawicą.

FOT. ALEŠ POŠTULKA

Hradec nad Moravicí jest klejnotem Opawska H

Zamek otrzymał w minionych latach nagrodę dla najbardziej bajkowego zamku w Czechach

Hradec wyróżnia się również wieloma imprezami społeczno-kulturalnymi, jakimi są na przykład Otwieranie Wiosny i Sezonu Turystycznego czy Odpust Hradecki (Hra-

decká pouť). Nad wszystkimi imprezami dominuje jednak międzynarodowy konkurs muzyczny dla młodych interpretatorów „Beethovenův Hradec”.