Wywiad Nowin. Ile powinien zarobić nauczyciel, żeby szkoła nie zginęła?

– W jakim gronie pracuje pan nad zmianami przygotowywanymi w oświacie, które są przekazywane do konsultacji środowisku samorządowemu i związkowemu?

– Część aktualnych propozycji dla sfery oświaty ma odbicie we wcześniejszych pracach zespołu. Niestety efekty wdrażania w życie naszych ustaleń nie były dotąd widoczne, a szkoda. Po okresie kulminacyjnym pandemii, w 2020 roku jesienią, nasz zespół został reaktywowany i na początku tego roku zaczęły się spotkania stacjonarne. Kilka razy byłem w tym celu w Warszawie. Ze względów pandemicznych korporacje samorządowe Związek Miast Polskich, Związek Powiatów Polskich, Unia Metropolii Polskich, Unia Miasteczek Polskich, Związek Gmin Wiejskich i Związek Województw, są reprezentowane jedynie przez jednego przedstawiciela. Znaną osobą w tym gronie jest Marek Wójcik, kiedyś wiceminister cyfryzacji. Jest głównym pełnomocnikiem Związku Miast Polskich. Reprezentuje to gremium także w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego i na posiedzeniach resortowych komisji sejmowych. W pracach uczestniczy też wiceprezydent Krakowa Anna Korfel-Jasińska. Związek Gmin Wiejskich reprezentuje jako ekspert Katarzyna Zychowicz ze Śląskiego Forum Oświaty Samorządowej w Katowicach, którego jestem od kilkunastu lat przewodniczącym (Forum zrzesza ponad 80 samorządów z województwa śląskiego – głównie średnie i małe samorządy, z mniejszymi szkołami). To uzupełnia doświadczenie samorządów z dużymi jednostkami jak szkoły powiatowe, z naszego powiatu czy też wodzisławskiego.

– Z jakimi tematami stykacie się państwo w trakcie kontaktów z urzędnikami ministerialnymi?

– Rozmawialiśmy o propozycjach, które zostały przedstawione jeszcze w 2020 roku. Główny temat dot. prestiżu zawodu nauczyciela, następnie kwestie poprawy organizacji pracy i przede wszystkim sprawy finansowe. Jeśli chodzi o prestiż to tu też dotykamy kwestii finansowych. Aktualnie nauczyciel stażysta, który rozpoczyna pracę we wrześniu, ma około 2900 zł wynagrodzenia zasadniczego. Żadnych dodatków już nie ma. To jak to się ma do minimalnego wynagrodzenia w kwocie 2800 zł, gdzie dochodzi jeszcze wysługa? Tematów było sporo, zatem powstały do ich opracowania 3 podzespoły: zespół ds. wynagradzania pracowników, gdzie weszli samorządowcy biorący udział od początku rozmów i prac z ministerstwem. Reprezentuję Związek Powiatów Polskich na pierwszym podzespole oraz spotkaniach zbiorczych. Oprócz tego działają jeszcze podzespoły ds. awansu zawodowego i ds. odbiurokratyzowania oświaty.

– Co istotnego przyniosły prace połączonych sił ministerstwa, samorządu i związków zawodowych?

– Pojawiło się rozporządzenie, które w zamyśle ministerstwa likwiduje procesy ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej. W myśl tego prawa, nie robi się już spotkań m.in. z przedstawicielami środowiska lokalnego, wypowiadającymi się jak oceniają szkołę, co można w niej poprawić, jakie ma mocne strony. Ewaluację zastępuje się kontrolą kuratorium. Jedni uważają to za odbiurokratyzowanie, inni – za centralizację. Czas pokaże, kto ma rację.

Związki zawodowe przy akceptacji korporacji samorządowych postulują, aby kuratorium ustaliło czytelne wytyczne dla dyrektorów szkół w zakresie dokumentacji przedkładanej wizytatorowi przy kontroli placówki (tak, aby nie produkować niepotrzebnej „papierologii”). Jeśli ktoś ma świadomość rozpatrywania skargi przez kuratorium oświaty na jednostkę to wie, że jeśli nie ma się udokumentowanych (czyli po prostu na piśmie) kontaktów z osobami i podmiotami, to zdaniem kuratorium – nie zrobiono nic w tej sprawie.