Memoriał w Rydułtowach. Honory dla Roberta Grzybka

Władze Rydułtów, władze powiatu wodzisławskiego, włodarze sąsiednich gmin, goście z czeskiego miasta Orlova, przedstawiciele Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, służby mundurowe, przedstawiciele rydułtowskich jednostek oświaty i kultury - wszyscy złożyli w czwartek kwiaty pod obeliskami na Ścieżce Powstań Śląskich. W ten sposób uczcili pamięć tych, których nazwiska zapisały się złotymi zgłoskami na kartach historii Rydułtów: Jana Margicioka i Leopolda Hałaczka - harcmistrzów i poruczników Armii Krajowej.

Krawiec i urzędnik

Jan Margiciok był z zawodu krawcem, a Leopold Hałaczek urzędnikiem w kopalni Charlotta. W 1939 roku obaj założyli w Rydułtowach pierwsze komórki podziemne do walki z okupantem. W ramach ćwiczeń ZHP uczyli się łączności i przysposobienia wojskowego. Od chwili wybuchu wojny prowadzili działalność konspiracyjną. Szkolił ich dodatkowo porucznik Franciszek Żymełka, jeden z najzdolniejszych oficerów inspektoratu rybnickiego. W chwili wybuchu wojny byli w posiadaniu radiostacji, którą tuż przed rewizją Niemców udało się wynieść z mieszkania pani Hałaczkowej. Hałaczka aresztowano pierwszy raz w grudniu 1940 roku, zbiegł podczas wyprowadzania więźniów do pracy. Margicioka aresztowano na początku 1941 roku, jednak uciekł w czasie transportu. Wiosną 1941 roku obaj zostali oddelegowani przez porucznika Władysława Kuboszka z inspektoratu rybnickiego na Zaolzie, aby odbudować komórki konspiracyjne. Poinformowano ich, że w Orlowej mieszka godna zaufania rodzina Michnolów, tam mieli szukać pomocy i schronienia. Siatka wywiadowcza rozbudowała się, liczyła ponad 100 osób i sięgała od Warszawy po Wiedeń. Zajmowała się rozpoznawaniem i ustalaniem rozmieszczania oddziałów wojskowych, ich uzbrojenia, transportu, badaniem zakładów przemysłu zbrojeniowego czy ustalaniem rozmieszczenia służb policyjnych i ochrony tajnych służb granicznych.

Zdrada

Siatka została rozbita przez zdradę jednego z najbardziej zaufanych ludzi Margicioka - Edwarda G., pracownika szpitala w Orlowej. Od stycznia 1943 roku nastąpiły masowe aresztowania nie tylko na naszym terenie, ale sięgnęły od Warszawy, aż do Wiednia. Obu naszych bohaterów aresztowano na dworcu w Bystrzycy. Szef gestapo z Katowic określił działania siatki jako wysoce niebezpieczne ze względu na jej rozpiętość i różnorodność zawodów, jakie reprezentowali jej członkowie, co ułatwiło im zamaskowane działania wywiadowcze najróżniejszych dziedzin życia okupanta. Margiciok i Hałaczek przeszli nieludzkie tortury zakończone skazaniem ich na śmierć. 14 sierpnia 1944 roku powieszono w Rychwałdzie Leopolda Hałaczka, a Jana Margicioka rozstrzelano 29 listopada 1944 roku w Oświęcimiu.

Odznaczenia

Podczas uroczystości nastąpiło uhonorowanie kapitana Roberta Grzybka - byłego żołnierza Armii Krajowej, a po wojnie członka antykomunistycznej organizacji niepodległościowej o nazwie "555 Okręg Armii Krajowej" (niedawno Robert Grzybek został też odznaczony przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi w pielęgnowaniu pamięci o polskim czynie niepodległościowym - przyp. red.). W Rydułtowach Robert Grzybek został odznaczony przez przedstawicieli Związku Harcerstwa Polskiego, a fragment listu gratulacyjnego odczytał burmistrz Rydułtów Marcin Połomski. W tym dniu pamiętali również Robercie Grzybku przedstawiciele Klubu Sportowego "Naprzód" Rydułtowy. Warto tu przypomnieć, że Robert Grzybek był długoletnim działaczem klubu i Śląskiego Związku Piłki Nożnej Podokręgu Rybnik. Odznaczono go medalem 95-lecia Klubu Sportowego "Naprzód".

Po uroczystości rozegrany został turniej piłki nożnej młodzików Klubu Sportowego "Naprzód" Rydułtowy. Po pierwszym gwizdku grę rozpoczęli burmistrz Marcin Połomski i starosta Miasta Orlova. W Bibliotece odbyły się projekcje filmów, które są dziełem członków ZHP - chcieli oni w ten sposób oddać hołd bohaterom.

fot. Bogumiła Szulc