Rak czyha. Korzystaj ze słońca, ale z rozsądkiem.
Promieniowanie słoneczne nie jest obojętne dla skóry człowieka. Bądź ostrożny, zachowaj umiar! To jedno z haseł kampanii pod nazwą "Brązowo, ale czy zdrowo?". Jej głównym celem jest kształtowanie postaw i zachowań zdrowotnych ludności, związanych z bezpieczeństwem korzystania z promieni słonecznych, szczególnie w okresie letnim.
Rakowi wspak
- Program jest opracowany przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Katowicach. Tą tematyką zajmujemy się już od kilku lat. I to nie tylko w okresie wakacyjnym, ale przez cały rok. Bo promienie ultrafioletowe są również w solariach. Przez nie można zachorować na raka skóry, najczęstszą chorobę wynikającą z nadmiernego opalania - tłumaczy Małgorzata Grabowska z rybnickiego Sanepidu, który również realizuje program "Brązowo, ale czy zdrowo?". W okresie wakacji prowadzona jest wzmożona kampania informacyjno-edukacyjna dotycząca promieniowania. W stosowne materiały zaopatrywane są wszystkie placówki prowadzące obozy czy kolonie. Wszystko po to, aby dzieci i młodzież mogły bezpiecznie korzystać ze słońca.
- Przestrzegamy i przypominamy o podstawowych zasadach, a więc mówiących o tym, by nie opalać się w godzinach południowych, używać odpowiednich kremów z filtrami oraz dbać o nakrycie głowy, aby nie dochodziło do udarów - wyjaśnia Małgorzata Grabowska. Jak się okazuje, prowadzona od kilku lat akcja przynosi bardzo pozytywne efekty. - Świadomość ludzi wzrasta. Co raz mniej osób chodzi do solariów. Jest mniej gabinetów, bo nie ma klientów. A jeśli chodzi o sam Rybnik, to muszę przyznać, że dobrze o naszym mieście świadczy fakt, że na nowo wyremontowanym kompleksie Ruda znajduje się sporo dużych parasoli zapewniających cień - podsumowuje pracownik sekcji oświaty zdrowotnej przy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Rybniku.
Uwaga na znamiona
Rak skóry, znany również jako czerniak to jeden z najbardziej złośliwych nowotworów. W jaki sposób powstaje? Pod wpływem słońca pogrubia się warstwa rogowa naskórka i zmienia jego zabarwienie. Jest to spowodowane zwiększonym wytwarzaniem barwnika zwanego melaniną, a to nic innego jak reakcja obronna skóry przed oparzeniem. W efekcie tego na skórze pojawiają się różne zmiany, w większość niegroźne, ale są i takie, z których może rozwinąć się czerniak. Stąd kolejna akcja realizowana przez stacje sanitarno-epidemiologiczne. - Jest to program "Znamię! Znam je?", gdzie mówimy o zmianach skórnych. Osoby, które zauważą u siebie jakieś nowe znamiona, powinny je bacznie obserwować. Bo czerniak to nie zawsze jest czarny punkt na ciele. To może być zaróżowiona, czerwona grudka, która będzie się powiększała. W razie jakichkolwiek obaw i wątpliwości najlepiej jak najszybciej skierować się do lekarza, żeby to sprawdzono. Bo najważniejsza jest szybka reakcja i jeśli to konieczne, jak najszybsze rozpoczęcie leczenia - kończy Małgorzata Grabowska.
Zalecane środki chroniące przed nadmiernym promieniowaniem UV (według Światowej Organizacji Zdrowia):
- ograniczaj czas przebywania na słońcu w godzinach 10:00 - 14:00
- rób przerwy w opalaniu się, częściej przebywaj w cieniu
- noś ochronne, bawełniane ubrania, nie eksponuj całego ciała
- noś okulary przeciwsłoneczne z panelami bocznymi, które stanowią 99-100% ochrony przed UVA i UVB dla oczu
- używaj kremów ochronnych o szerokim spektrum ochrony przeciwsłonecznej
- unikaj korzystania ze sztucznego promieniowania UV w solariach
- pamiętaj, by chronić niemowlęta i dzieci już od najmłodszych lat i uczyć je wraz z wiekiem racjonalnego korzystania ze słońca
Co to jest czerniak (według Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach):
- w Polsce co roku odnotowuje się około 50 tysięcy przypadków nowych zachorowań na nowotwory skóry, w tym 3 tysiące zachorowań na czerniaki
- czerniak jest najbardziej agresywnym nowotworem skóry i jednym z najbardziej agresywnych nowotworów w ogóle
- stanowi tylko 6% wszystkich nowotworów skóry, ale aż 80% chorych na czerniaki umiera z powodu choroby
- średni czas przeżycia od momentu diagnozy wynosi od 6 do 8 miesięcy
- liczba zachorowań na czerniaka w Polsce podwaja się co 10 lat
- najczęściej chorują mężczyźni w wieku około 50 lat, jest to wynik wieloletniej niewłaściwej ekspozycji na słońce
- czerniak jest jednym z najczęstszych nowotworów występujących wśród nastolatków, którzy często korzystają z solarium, nie stosują filtrów słonecznych i przebywają na słońcu w godzinach najwyższego promieniowania
