Liderzy i maruderzy czyli dochody naszych samorządów

Ranking „Wspólnoty” prowadzony jest od kilkunastu lat i uznawany za jedno z najbardziej prestiżowych i miarodajnych zestawień tego rodzaju w Polsce. O miejscu danego samorządu w rankingu decyduje dochód na głowę mieszkańca. Uwzględnione są tylko dochody własne i otrzymywane subwencje. Nie liczy się dochodów celowych (np. dotacji unijnych), które mają charakter doraźny i nie są powtarzalne. Podobnie jak w ubiegłym roku zestawienie i raport zostały przygotowane przez zespół pracujący pod kierunkiem prof. Pawła Swianiewicza, kierownika Zakładu Rozwoju i Polityki Lokalnej na Wydziale Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego.

Autorzy raportu podkreślają, że sytuacja polskich samorządów jest nadal bardzo trudna, choć podstawowe składniki finansowe uległy w 2013 roku nieznacznej poprawie. Na większą poprawę nie ma szans bez znaczącego wzrostu polskiego PKB oraz zmniejszenia bezrobocia. Gminy ratują się rosnącymi i stabilnymi wpływami z podatku od nieruchomości. Po raz pierwszy od wielu lat wzrosły wpływy z podatku od czynności prawnych, które wprawdzie nie stanowią decydujących pozycji w budżetach, ale sugerują poprawę koniunktury gospodarczej (m.in. poprawa na rynku nieruchomości). Po kilkuletnich spadkach wzrastają dochody gmin z tytuły udziału w podatku PIT (czyli od dochodów osób fizycznych), które są jednym z najważniejszych pozycji w budżecie gminy. Wciąż natomiast maleją udziały w podatku od firm (CIT), choć te ostatnie nigdy nie miały dużego znaczenia dla samorządów. W dalszym ciągu zauważalny jest spadek gminnych inwestycji, choć jest on dużo mniejszy niż w czterech minionych latach, co może budzić optymizm. Poziom zadłużenia samorządów od trzech lat utrzymuje się na podobnym poziomie.

Poniżej wyniki jednostek samorządowych z naszego regionu w poszczególnych kategoriach (od najbogatszych do najbiedniejszych).

Gminy wiejskie (ranking obejmuje 1571 gmin)

• Mszana – 59 miejsce (w 2012 roku na miejscu 145) – dochód na głowę mieszkańca: 3.626, 56 zł (w 2012 roku -2.879,10 zł)
• Marklowice – 68 miejsce (w 2012 roku na miejscu 124) – dochód na głowę mieszkańca: 3.552,76 zł (w 2012 roku -2.938,98 zł)
• Świerklany – 103 miejsce (w 2012 roku na miejscu 141) – dochód na głowę mieszkańca 3.211, 33 zł (w 2012 roku – 2.886,11 zł)
• Pietrowice Wielkie – 155 miejsce (w 2012 roku na miejscu 521) – dochód na głowę mieszkańca: 3.013,06 zł (w 2012 roku - 2.456,69 zł)
• Rudnik – 198 miejsce (w 2012 roku na miejscu 214) – dochód na głowę mieszkańca: 2.889,81 zł (w 2012 roku -2.706,85 zł)
• Lubomia – 632 miejsce (w 2012 roku na miejscu 113) – dochód na głowę mieszkańca: 2.532,63 zł (w 2012 roku – 2.970,72 zł)
• Jejkowice – 713 miejsce (w 2012 roku na miejscu 327) – dochód na głowę mieszkańca: 2.491,59 zł (w 2012 roku - 2.574,11 zł)
• Krzyżanowice – 721 miejsce (w 2012 roku na miejscu 630) – dochód na głowę mieszkańca: 2.487,46 zł (w 2012 roku -2.407,90 zł)
• Kornowac– 911 miejsce (w 2012 roku na miejscu 1399) – dochód na głowę mieszkańca: 2.417,49 zł (w 2012 roku -2.121,32 zł)
• Godów – 1160 miejsce (w 2012 roku na miejscu 1327) - – dochód na głowę mieszkańca: 2.329,44 zł (w 2012 roku -2.156,23 zł)
• Lyski – 1218 miejsce (w 2012 roku na miejscu 1155) – dochód na głowę mieszkańca: 2.306,60 zł (w 2012 roku -2.221,92 zł)
• Gorzyce – 1266 miejsce (w 2012 roku na miejscu 1175) – dochód na głowę mieszkańca: 2.288,27 zł (w 2012 roku -2.214,37 zł)
• Nędza – 1450 miejsce (w 2012 roku na miejscu 1363) – dochód na głowę mieszkańca: 2.190,07 zł (w 2012 roku -2.136,12 zł)
• Gaszowice – 1538 miejsce (w 2012 roku na miejscu 1528) – dochód na głowę mieszkańca: 2.076,16 zł (w 2012 roku -2.006,72 zł)

W tej kategorii od lat samotnym liderem jest Kleszczów (woj. łódzkie): 41.600,57zł. Najbiedniejsze są Malczyce (dolnośląskie) z dochodem 1.887,32 zł na głowę mieszkańca. Wśród 40 najbiedniejszych gmin w Polsce, które wyszczególniono w rankingu są Gaszowice.

Mniejsze miasta (ranking obejmuje 575 miast)

• Baborów – 157 miejsce (w 2012 roku na miejscu 106) – dochód na głowę mieszkańca: 2.686,46 zł (w 2012 roku – 2.674,62 zł)
• Radlin – 194 miejsce (w 2012 roku na miejscu 89) – dochód na głowę mieszkańca: 2.600,63 zł (w 2012 r. -2.741,44 zł)
• Kietrz – 274 miejsce (w 2012 roku na miejscu 157) – dochód na głowę mieszkańca: 2.478,22 zł (w 2012 roku -2.535,23 zł)
• Krzanowice – 434 miejsce (w 2012 roku na miejscu 529) – dochód na głowę mieszkańca: 2.282,51 zł (w 2012 r. -2.013,11 zł)
• Rydułtowy – 496 miejsce (w 2012 roku na miejscu 526) – dochód na głowę mieszkańca: 2.178,57 zł (w 2012 roku -2.021,96 zł)
• Czerwionka-Leszczyny – 525 miejsce (w 2012 roku na miejscu 530) – dochód na głowę mieszkańca: 2.120,20 zł (w 2012 roku -2.012,84 zł)
• Kuźnia Raciborska – 545 miejsce (w 2012 roku na miejscu 539) – dochód na głowę mieszkańca: 2.070,84 zł (w 2012 roku -1.982,07 zł)
• Pszów – 547 miejsce (w 2012 roku na miejscu 565) – dochód na głowę mieszkańca: 2.069,55 zł (w 2012 roku -1.851,78 zł)

Dwóch bezdyskusyjnych liderów tej kategorii to Nowe Warpno (zachodniopomorskie) – 18.913,90 zł oraz Krynica Morska (pomorskie): 13.143,45 zł. Tak jak w ubiegłym roku najniższe dochody ma samorząd miasta Pieszyce (dolnośląskie): 1.784,27zł. Wśród 30 najbiedniejszych polskich miast, które wyszczególniono w rankingu jest Pszów.

Miasta powiatowe (ranking obejmuje 267 miast)

• Kędzierzyn-Koźle – 16 miejsce (w 2012 roku na miejscu 8) – dochód na głowę mieszkańca: 2.974,62 zł (w 2012 roku -3.023,23 zł)
• Racibórz – 100 miejsce (w 2012 roku na miejscu 95) – dochód na głowę mieszkańca: 2.374,03 zł (w 2012 roku -2.284,36 zł)
• Głubczyce – 126 miejsce (w 2012 roku na miejscu 73) – dochód na głowę mieszkańca: 2.325,76 zł (w 2012 roku - 2.344,80 zł)
• Wodzisław Śląski – 229 miejsce (w 2012 roku na miejscu 215) – dochód na głowę mieszkańca: 2.134,18 zł (w 2012 roku -2.060,41 zł)

Od wielu lat najbogatszym polskim miastem powiatowym są Polkowice (dolnośląskie) z aktualnym dochodem 6.967,98 zł na mieszkańca. Najbiedniejsza znów jest Kazimierza Wielka (świętokrzyskie): 1.829,87zł.

Miasta na prawach powiatu (ranking obejmuje 48 miast)

• Rybnik – 14 miejsce (w 2012 roku na miejscu 13) – dochód na głowę mieszkańca: 3.741,71 zł (w 2012 roku -3.713,46 zł)
• Jastrzębie Zdrój – 30 miejsce (w 2012 roku na miejscu 34) – dochód na głowę mieszkańca: 3.371,99 zł (w 2012 roku -3.161,37 zł)
• Żory – 40 miejsce (w 2012 roku na miejscu 18) – dochód na głowę mieszkańca: 3.137,73 zł (w 2012 roku -3.547,47 zł)

Tak jak w ubiegłym roku w tej kategorii zdecydowanie prowadzi Sopot z dochodem 5.909,18 zł na głowę mieszkańca. a najbiedniejsze znów są Świętochłowice 2.587,45 zł. W tym roku, po spektakularnym spadku, w gronie najbiedniejszych polskich miast na prawach powiatu znalazły się Żory.

Powiaty (ranking obejmuje 314 powiatów)

• głubczycki – 59 miejsce (w 2012 roku na miejscu 48) – dochód na głowę mieszkańca: 778,45 zł (w 2012 roku -765,77 zł)
• raciborski – 89 miejsce (w 2012 roku na miejscu 117) – dochód na głowę mieszkańca: 731,07 zł (w 2012 roku - 681,58 zł)
• wodzisławski – 141 miejsce (w 2012 roku na miejscu 164) – dochód na głowę mieszkańca: 671,07 zł (w 2012 roku -640,49 zł)
• rybnicki – 310 miejsce (w 2012 roku na miejscu 311) – dochód na głowę mieszkańca: 384,50 zł (w 2012 roku -373,34 zł)

Najbogatszym polskim powiatem jest aktualnie przysuski (mazowieckie): 1.207,40 zł, a najbiedniejszym znów łomżyński: 296,37zł. Tylko cztery powiaty w Polsce są biedniejsze od rybnickiego.

AG

Pełny tekst raportu znajduje się na: www.wspolnota.org.pl